dnd, d&d dungeons and dragons
 
Olejów na Podolu
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Strona główna ˇ Artykuły ˇ Galeria zdjęć ˇ Forum strony Olejów ˇ Szukaj na stronie Olejów ˇ Multimedia
 
isa, dnd.rpg.info.pl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Nawigacja
Strona główna
  Strona główna
  Mapa serwisu

Olejów na Podolu
  Artykuły wg kategorii
  Wszystkie artykuły
  Galeria zdjęć
  Pokaz slajdów
  Panoramy Olejowa 1
  Panoramy Olejowa 2
  Panoramy inne
  Stare mapy
  Stare pocztówki Olejów
  Stare pocztówki Załoźce
  Stare pocztówki inne
  Stare stemple 1
  Stare stemple 2
  Multimedia
  Słownik gwary kresowej
  Uzupełnienia do słownika
  Praktyczne porady1
  Praktyczne porady2
  Archiwum newsów
  English
  Français

Spisy mieszkańców
  Olejów
  Trościaniec Wielki
  Bzowica
  Białokiernica
  Ratyszcze
  Reniów
  Ze starych ksiąg

Literatura
  Książki papierowe
  Książki z internetu
  Czasopisma z internetu

Szukaj
  Szukaj na stronie Olejów

Forum
  Forum strony Olejów

Linki
  Strony o Kresach
  Inne przydatne miejsca
  Biblioteki cyfrowe
  Varia
  Nowe odkrycia z internetu

Poszukujemy
  Książki

Kontakt
  Kontakt z autorami strony

 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Olejów na Podolu
Aktualnie na stronie:
Artykułów:1281
Zdjęć w galerii:1879

Artykuły z naszej strony
były czytane
6119616 razy!
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
OPIS WSI

[źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", praca zbiorowa, tom VI. Warszawa 1885, nakładem Władysława Walewskiego.]

Manajów, wieś, powiat złoczowski, o 30 kilometrów na wschód od Złoczowa, o 15 kilometrów na północny wschód od sądu powiatowego i stacji kolei żelaznej w Zborowie, a o 7 kilometrów na północ od urzędu pocztowego i parafii rzymsko-katolickiej w Olejowie.

Południową stroną obszaru płynie od Harbuzowa jedno z zachodnich ramion (właściwie dopływów) Seretu, zwane tu Wydrówką (od połowu wyder); do tego potoku wlewa się płynący od zachodu z folwarku Tworymirki mały przytok. (Ramię powyższe wypływa w Nuszczu p. n. Seret, w stawie raryskim (Ratyszcze powiat brodzki), łączy się ono z głównym Seretem). Okolica górzysta, położenie wysokie; zabudowania wiejskie leżą w dolinie potoku (339 metrów), grunta orne na wzgórzach, wznoszących się od 352-382 metrów nad poziomem morza; w stronie zachodniej ciągną się lasy; grunt przeważnie gliniasty i piaszczysty.

Wioskę zamieszkuje 958 mieszkańców, a to: religii rzymsko-katolickiej 133, grecko-katolickiej 754, izraelitów 71; języka polskiego używa 204, ruskiego 754, umie czytać 66. Głównem zatrudnieniem mieszkańców jest gospodarstwo rolne prowadzone w płodozmianie dwupolowym; z płodów uprawiają najwięcej kartofli, które się dobrze udają, obszary dworskie uprawiają na małych przestrzeniach chmiel; pszczelnictwem zajmuje się kilku gospodarzy i obszar dworski; sadów nie ma. Z przemysłu domowego podnieść należy wyplatane przez włościan w porze zimowej z sitowia udatne koszyki, torby i rogóżki.

Obszar całej wsi wedle ostatnich pomiarów katastralnych wynosi 1591 hektarów, rozdzielonych na 1904 parcel; z tej przestrzeni posiada gmina 367 hektarów roli, 116 łąk i ogrodów, 297 pastwisk i 1 hektar lasu; obszary dworskie posiadają 328 roli, 106 łąk i ogrodów, 21 pastwisk i 516 hektarów lasu. Czysty dochód z gruntów na rok 1884 obliczony wynosi w gminie 1883 reńskie 74 krajcary, na obszarze dworskim 2453 reńskie 91 krajcarów, a od tego podatek bezpośredni (bez dodatków) od gminy 386 reńskich, od dworów 530 złotych reńskich 15 krajcarów. Obszerne łąki i pastwiska sprzyjają hodowli bydła, której też włościanie przeważnie się oddają.

Szkoła filialna od roku 1859. Właściciel Kazimierz hr. Wodzicki. Parafia grecko-katolicka w miejscu, dekanat załosiecki, archidyecezya lwowska. We wsi jest cerkiew i szkoła filialna.

W roku 1595 Andrzej, kasztelan nakielski, starosta wrocławski, Piotr podkomorzy ziemi poznańskiej i Jan Czarnkowscy z Czarnkowa, bracia, zapisują na wsi Manajowie Sianisławowi z Czepowa w sieradzkiem i Sabinie z Studzienic, małżonkom, 1500 złotych polskich (ob. Archiwum Bernardynów we Lwowie, C. t. 350 str. 512). W roku 1596 ciż sami Czarnkowscy zastawiają wieś Manajów małżonkom Czepowskim (ib. C. t. 350, str. 665).

W obrębie Manajowa jest kilka mogił, także niwa pod nazwą "Mogiły" dziś całkiem zaorana. Tu wydobywano rozmaite przedmioty krzemienne, czerepy, guzy srebrne i pieniądze polskie. W lesie tutejszym jest także kilka dobrze zachowanych mogił, czyli kurhanów.

Lu. Dz. [Ludwik Dziedzicki]

***

W roku 1846 w Manajowie dwóch rusińskich włościan ujęło i wydało Austriakom polskiego emisariusza i jednego z organizatorów nieudanego powstania w Galicji, Teofila Wiśniowskiego.

[źródło: "Polnische Revolutionen. Erinnerungen aus Galizien." Autor nie podany. Praga 1863, F. A. Credner K. K. Hof-Buch- und Kunsthändler.] Tłumaczenie z jęz. niemieckiego Remigiusz Paduch.

"Jak się okazało, Teofil Wiśniowski ukrywał się w okręgu złoczowskim aż do 3 marca 1846 roku. Tego dnia został jednak wykryty przez chłopów w Manajowie.

Włościanin Iwan Budnik znalazł w swojej pasiece nieznajomego, który wydał mu się podejrzany i którego zatrzymał razem ze swoim przywołanym na pomoc krewniakiem Atanasem. Nieznajomy zaś nie próbował uwolnić się siłą, tylko przez ujmujące przemowy i obietnice sporych pieniędzy, jednak obaj rusińscy chłopi nie chcieli się zgodzić na to, żeby go wypuścić. Gdy szykowali się by go odprowadzić, nieznajomy przedstawił się jako zbiegły z Rosji rusiński duchowny, który musiał uchodzić przed tamtejszymi prześladowaniami Unitów, lecz obaj chłopi pozostali wierni swojemu postanowieniu i odprowadzili go do starostwa powiatowego w Złoczowie. Tutaj aresztowany przedstawił się także jako zbiegły z Wołynia katolicki duchowny nazwiskiem Benedykt Lewiński, wzbudziło jednak podejrzenie, że próbował wywierać wpływ na włościan, więc naczelnik powiatu (oryg. "Kreishauptmann" - R.P.) zameldował do Lwowa, że sądzi, iż ma swoich rękach znanego emisariusza Teofila Wiśniewskiego. Natychmiast został wysłany ze Lwowa komisarz policji, który rozpoznał Wiśniowskiego, potwierdził jego tożsamość przez świadków i przekazał tegoż pod eskortą do lwowskiego Sądu Kryminalnego."

Teofil Wiśniowski
1806-1847


Teofil Wiśniowski

(informacje i portret z Wikipedii)


uczestnik Powstania Listopadowego, organizator konspiracji powstańczej w Galicji, w roku 1846 dowódca oddziału walczącego z Austriakami pod Narajowem. Aresztowany, skazany na śmierć i w 1847 roku powieszony na wzgórzu pod Lwowem, zwanym odtąd Górą Stracenia.

***

[źródło: Józef Białynia Chodecki: "Cmentarzyska i groby naszych bohaterów z lat 1794 - 1864 na terenie wschodniej Małopolski". 1928, nakładem Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Bohaterów we Lwowie].

Na cmentarzu w Manajowie byli pochowani dwaj uczestnicy Powstania Styczniowego:
Józef Bem (daleki krewny swego słynnego imiennika) i Klemens Nałęcz Bobrowski

***

Najstarsze zachowane zapisy nazwy Manajowa to "Manayow" z 1532 roku (dokument potwierdzający sprzedaż miasta Złoczowa wraz z 21 wsiami kasztelanowi poznańskiemu Andrzejowi Górce przez Stanisława Sienieńskiego) i "de villa Manaiow" w nieznanym bliżej dokumencie z 1649 roku (cytowanym w książce Edwarda Klisiewicza "Nazwy miejscowe Tarnopolszczyzny", Kraków 2001)

***
HISTORIA WSI

Manajów, podobnie jak Olejów, wchodził w skład tzw. "klucza złoczowskiego, więc z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że miał podobne losy i tych samych właścicieli majątku szlacheckiego, przynajmniej do czasów Sobieskich:
? - 1532 rodzina Sienieńskich.
1532 - 15?? rodzina Górków.
15?? - 1598 rodzina Czarnkowskich.
1598 - 1740 rodzina Sobieskich, przez pięć pokoleń.

O dalszych posiadaczach wsi między rokiem 1740 a 1827 na razie nic nie wiemy.

Właściciele majątku ziemskiego Manajów
(spisani ze schematyzmów galicyjskich i starych skorowidzów)

1827-1841 Tekla Kłodnicka, obok 2 cząstkowych właścicieli
1844-1848 Józef Bem, obok 2 cząstkowych właścicieli
1850-1856 Olimpia Kruszelnicka, obok 2 cząstkowych właścicieli
1868 Józef Bem, Jan Garwoliński, Klemens Bobrowski, Konstanty Treter i Olimpia Kruszelnicka
1890 Kazimierz hr. Wodzicki, Zygmunt Duczyński, Franciszka Bobrowska, Władysław Bem i Olimpia Hołowkiewicz
1897 Józef Szidmann, Spadkobiercy Fr. Bobrowskiego, Władysław Bem i Olimpia Hołowkiewicz
1904 Stanisław Goździewski
1905 Laura Seidmann Laura i 3 wspólników, Mojżesz Pasternak, Stanisław Goździewski, Helena Zielińska
1909 Stanisław Gwoździewski

Ze starych ksiąg kościelnych.
7 maja 1861 zmarła Karolina Kruszelnicka, z domu Siemiganowska, wdowa po Tadeuszu Kruszelnickim, w księdze zgonów zapisana jako dziedziczka Manajowa. Miała 75 lat, więc urodziła się ok. 1786 r.

***
MANAJÓW W 1939 ROKU

[źródło: Antoni Worobiec "Zborów i Ziemia Zborowska". Zielona Góra 2004, nakładem Koła Tarnopolan Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego w Żarach]

W zestawieniu grup etnicznych powiatu zborowskiego, sporządzonym dla Niemców na początku II wojny światowej przez ukraińskiego geografa i demografa prof. Włodzimierza Kubyjowicza, liczba mieszkańców Manajowa według stanu na 1 stycznia 1939 roku wynosiła razem 1410 osób, w tym 1240 Ukraińców wyznania greckiego, 5 Żydów, ani jednego "miejscowego Polaka", 50 "polskich kolonistów" i 115 "Ukraińców wyznania łacińskiego".

***

ZALUDNIENIE MANAJOWA:

1832 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 386 grekokatolików
1857 - 716 osób
1857 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 569 grekokatolików
1870 - 807 osób
1885 - 958 osób (w tym 133 wyznania rz.-kat., 754 gr.-kat., 71 mojż.)
1890 - 912 osób
1904 - 1223 osoby
1905 - (dane rzym.-kat.) wśród mieszkańców było 156 wyznania rzym.-kat.
1910 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 1301 grekokatolików, 106 łacinników, 4 protestantów i 81 Żydów.
1921 - 1102 osoby, 516 mężczyzn i 586 kobiet (według wyznania: 149 wyznania rz.-kat., 942 gr.-kat., 2 innego chrzesc., 9 mojżeszowego; według podanej narodowości: - dane mocno niewiarygodne - 317 Polaków, 775 Rusinów, 9 Żydów i 1 "inny")
1939 - 1410 osób (1240 Ukraińców, 5 Żydów, 50 "polskich kolonistów" i 115 "Ukraińców wyznania łacińskiego")



 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Komentarze
Brak komentarzy.
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Dodaj komentarz
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl


Copyright © Kazimierz Dajczak & Remigiusz Paduch; 2007-2020