Przede wszystkim musimy zastrzec, że nie jest to żadna praca naukowa. Nie posiadamy odpowiedniej wiedzy, ani takich ambicji. To jedynie proste zestawienie statystyczne. Nie odpowiadamy w nim na pytanie
DLACZEGO nadawano dzieciom takie imiona. Tu pomogłaby zapewne szczegółowa analiza - w tym porównanie dat z kalendarza. Dla części imion istnieje na pewno związek między datą urodzenia czy chrztu dziecka, a dniem w kalendarzu poświęconym jakiemuś popularnemu świętemu. To już temat dla poważnej pracy naukowej, a nie artykułu na amatorską stronę internetową.
Celem niniejszego zestawienia jest tylko pokazanie
JAKIE dziecięce imiona były popularne w XIX wieku w parafii greckokatolickiej w Olejowie.
Bazą wyjściową były kopie archiwaliów znajdujące się w posiadaniu administratorów strony "Olejów na Podolu". Są to różne egzemplarze "Extractus ex libro metricali Natorum Parochia r. gr. Olejów cum filiali Białokrynica" (tzw. kopie dla kurii) z różnych lat. Mamy tych roczników 23 (w tym jeden niekompletny). Nie jest to wprawdzie całe XIX stulecie - jednak inne roczniki nie są udostępniane w polskich i zagranicznych archiwach i prawdopodobnie się nie zachowały.
Pomysł stworzenia tych artykułów pojawił się w październiku 2011 roku, w czasie inwentaryzacji dużej partii archiwaliów, podarowanych stronie przez naszych Dobrodziejów. Mamy nadzieję, że ten materiał o dawnym imiennictwie będzie interesującą lekturą dla naszych Czytelników i Gości, także tych nie powiązanych z okolicami Olejowa czy Trościańca.
Zastanawiająca jest wyraźna dysproporcja w ilości dziewczynek i chłopców. Dziewczynek w ogólnym podliczeniu było mniej niż chłopców. Początkowo, gdy zaczynaliśmy pracę od imion z Trościańca Wielkiego, wydawało nam się, że to jakiś efekt małżeństw mieszanych, w których synowie przyjmowali wiarę ojców, a dziewczynki wiarę matek. I że te brakujące dziewczęta odnalazłyby się w księgach greckokatolickich. Ale to samo zjawisko występowało też w Olejowie, jednocześnie w księgach rzymsko- i grecko-katolickich. Więc to jakaś ogólna tendencja, której już nie potrafimy wytłumaczyć.
W przypadku imion greckokatolickich podajemy ich polskie odpowiedniki. Oczywiście dobrze by tu było dodać także trzecią kolumnę, z oryginalnymi imionami w języku ukraińskim. Np. Iwan - Jan - Joannes. Dla wielu z tych imion jednak takich oryginalnych nazw nie znamy, a nie chcielibyśmy tego zrobić błędnie. Gdyby ktoś z naszych zagranicznych Czytelników zechciał pomóc i podesłał ukraińskie wersje - chętnie uzupełnimy ten artykuł.
Warto tu jeszcze wspomnieć o imionach Maria / Marianna. Dla nas obecnie są to dwa różne imiona. Ale w XIX-wiecznych księgach kościelnych traktowano je zamiennie. Np. to samo dziecko w księdze chrztów zapisano jako Marianna, a w księdze zgonów czy ślubów jako Maria. Lub na odwrót - Maria z księgi chrztów w innych zapisach zamieniała się w Mariannę. Często nawet w późniejszych latach, gdy dziewczyna sama zostawała matką, przy chrzcie kolejnych dzieci, jej imię zapisywano raz jako Maria, raz jako Marianna. Z tych powodów zdecydowaliśmy się połączyć te dwa imiona razem.
Podobna sytuacja istniała przy imieniu Prakseda / Paraskewa. W księgach rzymskokatolickich dla tych samych osób stosowano te imiona zamiennie. Nie znając jednak dobrze realiów grecko-katolickich, zdecydowaliśmy się tych imion nie łączyć.
Zapraszamy do lektury. I w imieniu strony "Olejów na Podolu" bardzo dziękujemy Ofiarodawcom tych archiwaliów. Naszym Dobrodziejom i Przyjaciołom projektu, od których otrzymaliśmy kopie ksiąg kościelnych.
Imiona ochrzczonych dzieci wyznania grecko-katolickiego
z parafii Olejów wraz z filią w Białokiernicy
w latach 1835-1865
część 2 - imiona dziewcząt
Część pierwsza z imionami chłopców jest tutaj
Dysponujemy danymi z 786 urodzeń dzieci z lat 1835-1865 (23 roczniki, w tym jeden niepełny). Wśród nich było 400 chłopców i 387 dziewczynek. Wynika z tego, że chłopcy stanowili 51% wszystkich dzieci, a dziewczynki 49%.
wykres nr 1
Proporcje obu płci w poszczególnych latach
(kliknij, żeby powiększyć)
Poniższa tabela pokazuje, jakie imiona były nadawane dziewczynkom. Uszeregowaliśmy je według częstotliwości występowania.
IMIĘ POLSKIE: | ŁAC. | RAZEM: |
Anna | Anna | 75 |
Maria / Marianna | Maria / Marianna | 50 |
Eudokia | Eudotia / Eudocia | 36 |
Anastazja | Anastasia | 31 |
Katarzyna | Catharina | 22 |
Pelagia | Pelagia | 19 |
Paraskewa | Parasceva | 17 |
Tekla | Tecla / Thecla | 17 |
Marta | Marfta / Marta | 10 |
Tatianna | Tatianna | 10 |
Zofia | Sophia | 10 |
Agafia | Ahaphia / Agaphia | 8 |
Eufemia | Euphemia / Euphymia | 7 |
Matrona | Matrona | 7 |
Ksenia | Xenia | 6 |
Agrypina | Agrypina / Agripina | 5 |
Feuronia | Feuronia / Pheuronia | 5 |
Helena | Helenna | 5 |
Metronela | Metronela / Metronella | 5 |
Prakseda | Praxeda | 5 |
Barbara | Barbara | 4 |
Julianna | Julianna | 4 |
Melania | Melania | 4 |
Fotyna | Photyna | 3 |
Jerina | Jerina | 3 |
Eufrozyna | Eufrosina / Euphrosia | 2 |
Ewa | Eva | 2 |
Orynia | Orynia | 2 |
Teodozja | Theodosia | 2 |
Aleksandra | Alexandra | 1 |
Daria | Daria | 1 |
Domicela | Domicela | 1 |
Franciszka | Francisca | 1 |
Irena | Irenia | 1 |
Justyna | Justyna | 1 |
Klementyna | Clementina | 1 |
Magdalena | Magdallena | 1 |
Maryna | Maryna | 1 |
Natalia | Natalia | 1 |
Zuzanna | Zuzanna | 1 |
OGÓŁEM: | 387 |
Kolejny wykres pokazuje procentowy udział poszczególnych imion (czyli, mówiąc w dużym uproszczeniu "popularność" danego imienia) w naszym zbiorze danych. Dla większej czytelności wykresu rzadziej występujące imiona (poniżej 2%) przedstawiono łącznie jako "pozostałe imiona".
wykres nr 2
Najczęściej nadawane imiona żeńskie
(kliknij, żeby powiększyć)
Poniżej przedstawiamy, jakie imiona nadawano dzieciom w poszczególnych latach:
1835
27 dzieci, w tym 13 dziewczynek:
Anna - 3
Paraskewa - 3
Eudokia - 2
Matrona - 2
Anastazja - 1
Feuronia - 1
Maria - 1
1836 - brak Olejowa (tylko chrzty z Białokiernicy)
10 dzieci, w tym 6 dziewczynek:
Anna - 2
Eudokia - 1
Julianna - 1
Maria - 1
Paraskewa - 1
1837
41 dzieci, w tym 20 dziewczynek:
Maria - 6
Anna - 4
Zofia - 2
Agafia - 1
Anastazja - 1
Eudokia - 1
Ksenia - 1
Matrona - 1
Orynia - 1
Paraskewa - 1
Tatiana - 1
1839
38 dzieci, w tym 12 dziewczynek:
Maria - 4, w tym Maria Adelina
(chrzest w obrządku łacińskim)
Anastazja - 1
Anna - 1
Eudokia - 1
Julianna - 1
Ksenia - 1
Matrona - 1
Orynia - 1
Zuzanna Faustyna - 1
1840
33 dzieci, w tym 20 dziewczynek:
Anastazja - 4
Anna - 4
Maria - 4
Prakseda - 2
Agrypina - 1
Eudokia - 1
Ewa - 1
Ksenia - 1
Metronela - 1
1841
17 dzieci, w tym 4 dziewczynki:
Anna - 1
Domicela - 1
Maria - 1
Metronela - 1
1842
45 dzieci, w tym 21 dziewczynek:
Anna - 6
Maria - 5
Eudokia - 2
Metronela - 2
Barbara - 1
Eufemia - 1
Justyna - 1
Marta - 1
Maryna - 1
Tatiana - 1
1843
35 dzieci, w tym 17 dziewczynek:
Anna - 3
Maria - 3
Fotyna - 3
Pelagia - 2
Tatiana - 2
Klementyna - 1
Prakseda - 1
Tekla - 1
Teodozja - 1
1844
31 dzieci, w tym 17 dziewczynek:
Anna - 3
Maria - 3
Eudokia - 2
Eufemia - 2
Aleksandra - 1
Anastazja - 1
Barbara - 1
Daria - 1
Helena - 1
Katarzyna - 1
Metronela - 1
1847
32 dzieci, w tym 13 dziewczynek:
Anna - 4
Helena - 2
Maria - 2
Tatiana - 2
Anastazja - 1
Pelagia - 1
Tekla - 1
1848
24 dzieci, w tym 12 dziewczynek:
Maria - 4
Eudokia - 3
Anastazja - 1
Katarzyna - 1
Marta - 1
Matrona - 1
Teodozja - 1
1849
34 dzieci, w tym 20 dziewczynek:
Agafia - 4
Anna - 4
Maria - 3
Prakseda - 2
Anastazja - 1
Eudokia - 1
Helena - 1
Irena - 1
Marianna - 1
Melania - 1
Tatiana - 1
1850
32 dzieci, w tym 19 dziewczynek:
Anna - 2
Maria - 2
Marianna - 2
Melania - 2
Agafia - 1
Agrypina - 1
Anastazja - 1
Eudokia - 1
Feuronia - 1
Franciszka - 1
(chrzest w obrządku łacińskim)
Julianna - 1
Magdalena - 1
Natalia - 1
Tatiana - 1
Tekla - 1
1853
29 dzieci, w tym 16 dziewczynek:
Anna - 5
Martha - 4
Tekla - 2
Eudokia - 1
Eufrozyna - 1
Jerina - 1
Maria - 1
Zofia - 1
1855
30 dzieci, w tym 12 dziewczynek:
Anna - 4
Katarzyna - 3
Maria - 2
Anastazja - 1
Marta - 1
Zofia - 1
1856
38 dzieci, w tym 21 dziewczynek:
Katarzyna - 4
Eudokia - 4
Anastazja - 3
Maria - 3
Eufemia - 1
Ksenia - 1
Marta - 1
Pelagia - 1
Tatiana - 1
Tekla - 1
Zofia - 1
1857
34 dzieci, w tym 21 dziewczynek:
Pelagia - 6
Anastazja - 3
Anna - 3
Eudokia - 3
Katarzyna - 2
Agafia - 1
Barbara - 1
Maria - 1
Tekla - 1
1858
42 dzieci, w tym 20 dziewczynek:
Eufemia - 3
Anastazja - 2
Anna - 2
Eudokia - 2
Marta - 2
Feuronia - 2
Jerina - 1
Julianna - 1
Katarzyna - 1
Matrona - 1
Melania - 1
Paraskewa - 1
Pelagia - 1
1861
44 dzieci, w tym 23 dziewczynki:
Anna - 7
Eudokia - 3
Pelagia - 3
Paraskewa - 2
Agafia - 1
Anastazja - 1
Helena - 1
Jerina - 1
Katarzyna - 1
Ksenia - 1
Tatiana - 1
Zofia - 1
1862
50 dzieci, w tym 19 dziewczynek:
Anna - 8
Paraskewa - 4
Katarzyna - 2
Tekla - 2
Anastazja - 1
Ewa - 1
Pelagia - 1
1863
30 dzieci, w tym 17 dziewczynek:
Eudokia - 5
Katarzyna - 3
Anna - 2
Paraskewa - 2
Anastazja - 1
Feuronia - 1
Ksenia - 1
Maria - 1
Tekla - 1
1864
56 dzieci, w tym 24 dziewczynki:
Zofia - 4
Anastazja - 3
Katarzyna - 3
Paraskewa - 3
Tekla - 3
Anna - 2
Agrypina - 1
Barbara - 1
Eudokia - 1
Eufrozja - 1
Matrona - 1
Pelagia - 1
1865
35 dzieci, w tym 20 dziewczynek:
Anna - 5
Anastazja - 4
Tekla - 4
Pelagia - 3
Eudokia - 2
Agrypina - 1
Katarzyna - 1