(Stefania Spittal: Kronika szkoły w Załoźcach - część 18)
ROK 1933 - CZĘŚĆ PIERWSZA
W dniu 16 stycznia 1933 r. jako w pierwszym dniu nauki po feriach zimowych zgromadziła się dziatwa szkolna wszystkich klas oddziałów. Parę słów do zgromadzonej młodzieży przemówiła kier. szkoły Stefania Spittal, zwracając uwagę jak należy zachować się, aby uniknąć wypadków, poczym rozpoczęła się normalna nauka.
Wprawdzie sale są prowizorycznie wykończone, ale stan sal jest taki, że nauka może odbywać się zupełnie dobrze. Dzieci, które przyszły ze sal wynajętych są zachwycone. Dla szkoły skupienie dziatwy w jednym budynku szkolnym ma pierwszorzędne znaczenie, tym bardziej, że od tej pory znika kwestia wynajmu sal i braku gotówki na ten cel i zatargów z właścicielami.
W dniu 20 stycznia 1933 r. otrzymała tutejsza szkoła zatwierdzony preliminarz budżetowy przez R.S.P. na rok 1933/34 w wysokości 4452,50 zł. Jest to w przyszłości budżet jedynie szkoły 7-mioklasowej w Załoźcach, ale o ile to będzie budżet realny, czy nie powtórzy się historia lat poprzednich?
W dniu 1 lutego 1933 r. nasza szkoła obchodziła uroczystość imienin Pana Prezydenta Ignacego Mościckiego. Do bardzo licznie zgromadzonych dzieci przemówiła kierowniczka szkoły Stefania Spittal, podkreślając zasługi, osobowość i rolę prezydenta jako głowy Państwa. Po przemówieniu dzieci deklamowały i śpiewały, poczym udały się na nabożeństwo do wszystkich miejscowych świątyń. Dla uświetnienia uroczystości urządziła kier. szkoły po nabożeństwie dla dziatwy referat z przeźroczami w miejscowym Sokole.
Dnia 15 lutego 1933 r. Szkolne Koło Miłośników Śpiewu urządziło w budynku szkolnym wieczornicę ku czci Stanisława Moniuszki.
Program uroczystości:
1) Życie i twórczość Moniuszki - wygłosiła M. Grześkowiak uczennica kl. VII.
2) Modlitwa z opery "Halka".
3) Pieśń wieczorna.
4) Sokoły - odśpiewał chór szkoły.
5) Deklamacja "Powitanie" - wygłosił A. Zakrzewski uczeń kl. VII.
6) "Krakowiaczek", "Kozak", "Prząśniczka" - odśpiewał chór szkolny.
7) Deklamacja "Nasz śpiew" - wygłosiła Irena Schmidt, uczennica V kl.
8) "Dobranoc" - odśpiewał chór.
Na zakończenie chór szkolny odśpiewał kilka pieśni pozaprogramowo. Wykonanie programu wypadło bez zarzutu. Widzami było grono nauczycielskie i licznie zgromadzona młodzież szkolna. Obcych gości nie zaproszono ze względu na szczupłość miejsca.
W porze letniej urządzi się wieczornicę dla szerszego ogółu w sali Sokoła, gdyż obecnie trzebaby użyć dużo opału na ogrzanie sali.
Z dniem 1 marca 1933 r. został przeniesiony p. Antoni Lercher, nauczyciel wychowawca oddz. IV B do 7-mioklasowej szkoły w Zborowie. Zastępczo został przydzielony na miejsce p. A. Lerchera p. Tadeusz Sudoł, który objął wychowawstwo oddz. IV B na podstawie pisma R.S.P. w Zborowie z dnia 1 III 1933 r. nr 565/33, został p. T. Sudoł tymczasowym nauczycielem 7-mio kl. szkoły w Załoźcach.
Na podstawie zarządzenia władz szkolnych tegoroczna uroczystość imienin p. Marszałka Józefa Piłsudskiego była obchodzona przez wszystkie szkoły w dniu 18 marca 1933 r. Aby uroczystość ta była dla dzieci tym milsza, zebrała kier. szkoły zarządy wszystkich starszych klas gminy szkolnej i ułożyła wraz z nimi program uroczystości. Tak więc cały program został wykonany i ułożony przez dzieci. Na parę dni przed porankiem dzieci udekorowały największą salę w szkole przy czym musiały się wspinać wysoko (sale są wysokie na 3,5 m). Udekorowały też skromniej wszystkie sale. Również przygotowały cały program b. solidnie, był on następujący:
1) Nabożeństwo w miejscowych świątyniach.
2) Zbiórka w budynku szkolnym.
3) Przemówienie ucznia kl. VII Dawida Willnera.
4) Deklamacja i śpiewy o Marszałku Piłsudskim.
5) Sztuczka p.t. "Kolega ze szkolnej ławki".
Dzieci włożyły w wykonanie programu dużo serca toteż wypadł on b. pięknie. Głośno, odważnie bez zająknienia przemawiał uczeń Dawid Willner. Pięknie deklamowały, śpiewały i grały swe role, oddając je z wielkim przejęciem. Jedno tylko mąciło uroczystość, gdyż sala przeznaczona na uroczystość okazała się za ciasna.
3 maja 1933 r. obchód Konstytucji 3-Maja wypadł imponująco. Dzięki pięknej pogodzie wzięły tłumy ludności miasta Załoziec jak i okolicznych wsi, również dzieci szkolne wszystkich szkół załozieckich w obchodzie. Na obchód poranny składało się:
1) Nabożeństwo we wszystkich świątyniach.
2) Pochód do Sokoła.
3) Poranek w Sokole.
Dzieci szkolne uświetniły ten poranek przez śpiew, deklamacje i ćwiczenia gimnastyczne.
5 czerwca 1933 r. odbyło się "Święto Pieśni" o programie następującym:
1) Stanisław Moniuszko - Modlitwa z opery "Halka".
2) K.F. Zelter - Zachęta do śpiewu - śpiew unisono kl. IV, V, VI, VII.
3) Dwa obrazy gimnastyki rytmicznej w wykonaniu chłopców kl. IV, V, VI, VII.
4) K. Studziński - Dziedzina ojczysta.
5) Melodia ludowa - Jak to na góralach - śpiew unisono kl. IV, V, VI, VII.
6) Dwa obrazy gimnastyki w wykonaniu kl. IV, V, VI, VII.
7) Melodia ludowa - Cyganie.
8) Melodia ludowa - Bajka - chór dwugłosowy.
9) St. Moniuszko - "Sokoły"
10) Gra w siatkówkę.
11) Marsz I-szej Brygady - śpiew unisono.
12) Hymn narodowy.
Gry samorzutne wszystkich klas od I-VII włącznie. W czasie ćwiczeń przygrywała miejscowa orkiestra. W uroczystości jak zazwyczaj wzięła udział licznie zgromadzona publiczność.
Dnia 13 czerwca 1933 r. odbyło się przedstawienie szkolne. Zostały b. pięknie odegrane 2 sztuczki - Imieniny Marcysi i Opowiadanie Jagienki. Chociaż praca włożona b. wielka, to dochód z przedstawienia był minimalny. Dochód przeznaczono jako początkowy fundusz na zakupienie skrzypiec dla szkoły.
Dnia 14 czerwca 1933 r. na zarządzenie władz szkolnych zakończono rok szkolny 1932/33. Stan uczniów 14 VI wynosi 488. Z tego 449 jest klasyfikowanych. Nie klasyfikowanych - 39. Jest to pokaźna liczba, ale wskutek kryzysu i stanu majątkowego rodziców trudno ją zmniejszyć.
Klasa V. Rok 1933 (czerwiec). Siedzą od lewej: H. Spittal, M. Szmidowa,
S. Spittal, E. Korba, Z. Czechowska, T. Auerbach.
(kliknij, żeby powiększyć)
Grono nauczycielskie. Stoją od lewej: Zofia Czechowska, Stefania Paradowska,
Stefania Spittal, Maria Szmidowa, Teiwel Auerbach, siedzi Helena Spittal.
Siedzą na schodach od lewej: Tadeusz Sudoł, Karolina Helm, Edward Korba.
(kliknij, żeby powiększyć)
Nowa szkoła. Widok od frontu. Rok 1933.
(kliknij, żeby powiększyć)
Nowa szkoła. Widok od podwórza. Kościół.
(kliknij, żeby powiększyć)
Staraniem Komitetu Budowy Szkoły w Załoźcach Starych dokonano pomiaru wykonanych prac, które przeprowadzili Komitetowy p. Markus Lewinter, a poza Komitetem p. Władysław Góral. Prace zostały uwieńczone pomyślnym skutkiem.
W dniu 19 lipca 1933 r. przybył do rozliczenia się z Komitetem p. inż. Wawrzyniec Dajczak. Po uzgodnieniu zestawień i obliczeń Komitetu p. inż. Dajczak oświadczył, że wymiary podane na ogół odpowiadają faktycznemu stanowi rzeczy. Przyjął do wiadomości fakt zakończenia i zamknięcia robót wiążących go umową z gminą. Przy tym zgodził się, aby dalsze roboty były wykonywane we własnym zarządzie Komitetu Budowy. Na okoliczność spisano protokół w dniu 20 lipca 1933 r.
Pismem z dnia 29 maja 1933 r. nr 16722/33 przeniosło Kuratorium O.S.L. p. Zofię Czechowską na własną prośbę do szkoły 7-klasowej w Załoźcach od dnia 1 sierpnia br. R.S.P. przeniosła p. Franciszka Niedzielskiego, dotychczasowego nauczyciela szkoły w Gontowej do Szkoły 7-klasowej w Załoźcach, pismem z dnia 31 sierpnia 1933 r. nr 1484/33.
Olejów na Podolu
English
Français
