dnd, d&d dungeons and dragons
 
Olejów na Podolu
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Strona główna ˇ Artykuły ˇ Galeria zdjęć ˇ Forum strony Olejów ˇ Szukaj na stronie Olejów ˇ Multimedia
 
isa, dnd.rpg.info.pl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Nawigacja
Strona główna
  Strona główna
  Mapa serwisu

Olejów na Podolu
  Artykuły wg kategorii
  Wszystkie artykuły
  Galeria zdjęć
  Pokaz slajdów
  Panoramy Olejowa 1
  Panoramy Olejowa 2
  Panoramy inne
  Stare mapy
  Stare pocztówki Olejów
  Stare pocztówki Załoźce
  Stare pocztówki inne
  Stare stemple 1
  Stare stemple 2
  Multimedia
  Słownik gwary kresowej
  Uzupełnienia do słownika
  Praktyczne porady1
  Praktyczne porady2
  Archiwum newsów
  English
  Français

Spisy mieszkańców
  Olejów
  Trościaniec Wielki
  Bzowica
  Białokiernica
  Ratyszcze
  Reniów
  Ze starych ksiąg

Literatura
  Książki papierowe
  Książki z internetu
  Czasopisma z internetu

Szukaj
  Szukaj na stronie Olejów

Forum
  Forum strony Olejów

Linki
  Strony o Kresach
  Inne przydatne miejsca
  Biblioteki cyfrowe
  Varia
  Nowe odkrycia z internetu

Poszukujemy
  Książki

Kontakt
  Kontakt z autorami strony

 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Olejów na Podolu
Aktualnie na stronie:
Artykułów:1281
Zdjęć w galerii:1876

Artykuły z naszej strony
były czytane
5785546 razy!
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 

Ordynacja włości złoczowskiej z 1724 roku



W roku 1724 komisarze królewicza Jakuba Sobieskiego wizytowali jego dobra złoczowskie, do których należał także klucz olejowski, z Olejowem, Bzowicą i Białokiernicą. Zastali tu różne nieporządki, spisane w niniejszej Ordynacji. Dla wielu naszych przodków były to pewnie piękne czasy. Królewicz rezydował daleko, bo aż na Śląsku, w księstwie oławskim. Pozbawione nadzoru dobra żyły własnym życiem. Poddani bogacili się - w niektórych miejscowościach chłopów stać było na kupowanie gotowej żywności. Wszystko to skończyło się wiosną 1724 roku, gdy pozbawiony dochodów królewicz zaczął robić porządek w swoich dobrach, z pomocą panów komisarzy.

[źródło: Ordynacya Całey Włosci Złoczowskiey, toiest Miasta y Zamku Złoczowskiego, y Wsi do Niego Należących, tudziesz Kluczow, albo Dzierżaw Jezierzanskiey, Sasowskiey, Olejowskiey, Markopolskiey, Młynowieckiey, Bieniowskiey. Lubo klucz Markopolski i Zborowski Cum attinentus w Zastawnych Zostaią Possesyach, przez Nas Niżey napodpisie wyrażonych Kommissarzów, od Najasnieyszego Królewica Jmci Jakuba Pana naszego do Złoczowa deputowanych y Zesłanych Uczyniona y postanowiona. Dnia Szostego Miesiąca Kwietnia 1724. Roku w Zamku Złoczowskim. Rękopis, 12 stron. Kopia elektroniczna.]. Dla wygody Czytelników większość tekstu zamieszczamy we współczesnej pisowni, a na końcu dodaliśmy słownik terminów łacińskich i staropolskich, występujących w niniejszym źródle.




Ordynacja całej włości złoczowskiej, to jest miasta i Zamku złoczowskiego, i wsi do niego należących, tudzież kluczów, albo dzierżaw Jezierzańskiej, Sasowskiej, Olejowskiej, Markopolskiej, Młynowieckiej, Bieniowskiej. Lubo klucz Markopolski i Zborowski cum attinentus w zastawnych zostają possesyach, przez nas niżej na podpisie wyrażonych Kommissarzów, od Najjaśniejszego Królewica Jmci Jakuba Pana naszego do Złoczowa deputowanych i zesłanych uczyniona i postanowiona. Dnia szóstego miesiąca kwietnia 1724. roku w Zamku złoczowskim.

Od którego najprzód począwszy, ponieważ się przy teraźniejszych rachunkach dowodnie pokazało, że z okazji do kilku rąk roku od Śrzodopościa 1723, aż do Śrzodopościa 1724 wybierania prowentu, i w rachunkach niektóre zamieszania urosły, i między ludźmi z tak podzielonego przez różne osoby wybioru, scysje i jednych przeciwko drugim opaczne delacyje a potym i zawziętości, skargi, kłótnie, i rozruchy powstały; tedy zabiegając takiemu nieporządkowi in futurum, i chcąc aby się w należytą porę i klubę wszystko to wprawić mogło, naznaczamy do zawiadowania, około całej włości Złoczowskiej i wybierania z niej prowentów, tak z browarnych arend, jako też i z Dzierżaw należących Jmci pana Kazimierza Trzeszczkowskiego ad interim, póki za uczynieniem przez nas Najjaśniejszemu Panu relacji od tegoż Najjaśniejszego Dziedzica z Księstwa Olawskiego ostatnia w tym nie nastąpi rezolucja. Który Imć Pan Trzeszczkowski, ponieważ będąc w Częstochowie deklarował się przed Najjaśniejszym Panem melioracyją Intrat tejże włości pokazać, i wywieść, byle tylko od nikogo przeszkody nie miał, około wiernej i prawdziwej usługi swojej, tedy postanawiamy aby w niebytności w Zamku złoczowskim Imć pana Mikołaja Roli Janickiego podczas.[zego] inflans.[kiego], który się do tych intrat Percepty i Expensy interesować nie będzie, o wszyskich Perceptach i Expensach, gdzie właśnie tego będzie potrzeba wiedział, bez żadnej w niwczym do nikogo dependencyi, prócz Najwyższej Olawskiej Zwierzchności i z nich rachunki należyte na czas naznaczony onże sam czynić i oddawać. Tenże sam Imć pan Trzeszczkowski wszelkie dyspozycje włości całej, co do pożytku bydź może czynić, podstarościch dozierać, między Poddaństwem, lub wsiami, o grunta, jako i inne circumstancye trafiające się miarkować i uspakajać, litieża uszmierzać, swawolnych karać, stawy puste gdzie tylko są i bydź mogą, aby były zastawione wszelkiemi siłami się starać. Lasy w jak najlepszym porządku mieć, leśniczego i poberezników niedozierających karać albo odmienić, a Poddaństwa wszytkiego nad inwentarz świeżo przez nas podpisany pociągać, i tak dzierżawcom jako arendarzon browarnym pozwalać nie ma.

2. Miasto Złoczow ponieważ po dwa razy przy bytności Naszej ogniem, czyli to przypadkowym, czyli też z ludzkiej złości umyślnym a najbardziej dla rabunku podpaleniem, czego się wielkie podobieństwo pokazało; wprzód pośrzod rynku zgorzeniem kilkunastu domów z winnicami, a potym i kilkudziesiąt chałup na przedmieściu dotknięte znaczną ruinę poniosło, że dotąd należytej w takowych przypadkach ostrożności, a osobliwie kominów w budynkach nie miało, nadto błotami po ulicach ledwie wydobytemi wszędzie jest zamulone, że przejeżdżając ludzie dla tak złych dróg muszą je naokoło objeżdżać i mijać, parkany przy tym, wały i bramy miejskie znacznie się nadrujnowały, tedy przykazujemy urzędom miejskim złoczowskim, teraz i na potym będącym aby z dochodu pomiernego, które do rąk ich corocznie wchodzi, tak parkany, bramy gdzie trzeba jako też i wały około miasta, mosty, mościny po ulicach gdzie błota zachodzą porobić, i ponaprawiać kazali, na co się im lasów pobliższych, za wiadomością jednak leśniczego zabraniać nie ma, a do pomocy koło wałów przynajmniej w jednym roku cała Włość, choć jednym szarwarkiem przyłożyć się ma.

3tio. Względem zaś pogorzeliska aby się ludzie zniszczeni, na swoich siedliskach osadzać tym prędzej mogli, czynsze do jednego roku samym tylko pogorzelcom które zwykli do Skarbu wnosić z łaski i clementii Naszego Dziedzica opuszczamy, przykazując surowo aby odtąd kominy we wszystkich swoich budynkach powyprowadzali, co się i o chałupach rozumieć ma, a przy tym do ratunku ogniowego, studnie, drabiny, na dachach osęki żelazne od rozrywania, kadki z wodą blisko rynien pod dachami, ogółem wszyscy w mieście i przedmieściach mieszkający mieli, pod karą Zamku złoczowskiego na nieposłusznych, jeśli by się inaczej z rewizyi, którą corocznie naznaczamy pokazało. Zabiegając też takowym pożarom ogniowym na potym, postanawiamy, aby w tymże mieście Złoczowie z tego kamienia, co się pod ogrodem zamkowym dobyje, i wykopane tudzież i z wapna już gotowego na murowanie kramnic, i pod niemi sklepów, ponieważ i cegła jedna już jest gotowa, a druga się jeszcze wypalać może, porządne sklepy i kramnice wystawione być mogły, z których potym osobliwie Prowent mógł augeri do Skarbu.

4to. Grobla od Sasowa miasteczka aby jak najlepiej była ufundowana i opatrzona szarwarkami, których co rok wszyscy kolejno i zarówno dwanaście odbyć mają jako Chrześcijanie, tak i Żydzi ażeby z dochodu tegoż pomiernego za dozorem Zamkowym do skutku przyszła, które to pomierne ażeby bez wiadomości Żydów starszych arendowane nie było, i rachunek z niego coroczny przy dwóch burmistrzach, i dwóch kwartalnych żydowskich czyniony był, i na tęże tylko potrzebę obracał postanawiamy.

5to. Ponieważ miasto i kahał złoczowski względem publicznych i prywatnych podatków wzajemnie przy nas pozwolili, aby taksę między sobą proporcjonalną, to jest od ról, placów i ogrodów jako że kto trzyma i zażywa uczynili, tedy i w tym się do słuszności skłaniając pozwalamy, ażeby nikogo nieochraniając według pomiarkowania fortuny, albo dzierżawy pomieniona taksa między niemi uczyniona była.

6to. Toż miasto Złoczow, że Expensę z pomiernego znaczną na podróże extra ordynaryjne wydaje, jako się w tym uskarżało, postanawiamy, aby na to więcej wydawane nie było.

7mo. Na budynki pogorzałe, i na naprawę zrujnowanych chałup także na bożnicę żydowską lasów się pobliższych pozwala, jednak za wiadomością i wydzieleniem leśniczego, gdzie rąbać pokaże.

8vo. Jurysdykcja Zamkowa w sprawach miejskich i żydowskich żadnych appellacyi przyjmować nie ma, gdzie kwota sto złotych nie przechodzi, bo się tym prawa i Chrześcijanom i Żydom naruszały a ustawiczne kłótnie i depaktacye następują.

9no. Lasek Jaworowski za Złoczowem niewiedzieć jakim prawem odkazany, który jest właśnie grunt miejski, a podobno przez Jm. pana Millera Komissarza natenczas przyznany, także sianożęć od granicy Podhoreckiej, przez niegoż jakimsi skryptem nadana, i inne koło miasta grunta przez zastaw, czyli przez testament odkazane, osobliwie w lasku, ponieważ natura fundi za wypłaceniem legacyi do swojego początku należeć powinna tedy wprzód się o pokazanie prawa na Monaster tam postawiony upomnieć, a potym ad aequatis mediis, jeśli się natura fundi civilis pokaże, pieniądze oddawszy do possesyi miejskiej lub zamkowej przyłączyć.

10mo. Toż się ma i o gruntach na cerkwie odkazanych lub testamentem Monasterów legowanych rozumieć, aby byli wprzód otaksowane, a po tym sprzedane, byle nie duchowieństwu, pieniądze zaś aby cerkwiom pooddawane były, a więcej tego czynić i dopuszczać zakazujemy.

11mo. I taki i czynszyki postanowione, i już w ryze wprowadzone także i podatek pacholszczyzny aby były wszędzie ogłoszone, żeby się od płacenia ich nie wymawiali postanawiamy, do wybierania których Jm Pan Trzeszczkowski, i z nich czynienia rachunku należeć będzie powinien, to jest ab ultima Martii anni 1724, żeby inclusive et punctualiter wnoszone były.

12mo. Lasy do granicy Pomorzańskiej włości, osobliwie od Snowicza, Rykowa i Sławnej nader spustoszone, aby w dalszej ochronie były, kilku poberezników choćby ich od pańszczyzny uwolnić, aby tego przestrzegali, żeby ich nie pustoszono, a te zapuszczeniem ich gdzie są wycięte chroniwszy, naznaczamy, ażeby przez ich pilnowanie i dozór znowu mogły wyrastać.

13tio. Duchowni Ritus Graeci którzy na własnych gruntach cerkiewnych, albo popowskich pasieki trzymają, jeżeli są obwarowane prawami Najjasn.[iejszych] Dziedziców, a tych praw łaski i pozwolenia non abutuntur, przyjmując synów swoich popowiczów albo krewnych lub dobrych przyjaciół pasieki pod swoję protekcyą, tedy jeśliby się to pokazało, na uskromienie ważenia się tego postanawiamy, aby i od nich dziesięcinę pszczelną wybierano. Pól, także miejskich, i wiejskich jeżeli ciż duchowni nad pomiar swój więcej zażywają, do Skarbu z nich należytość wnosić powinni.

14to. Ormianie, ponieważ po wyjściu swobody sobie od Najjaśniejszego Świętej Pamięci Króla Jmci na lat dwadzieścia nadanej w prawach swoich postanowienie mają, aby każdy gospodarz z domu i z osoby swojej corocznie, po jednym czerwonym złotym do Skarbu wnosili, a oni zażywając pól, ogrodów, i folwarków, i w mieście handlami się bawiąc, żadnego aż dotąd szeląga do Skarbu nie wnieśli, a swoboda ich dawno wyszła, tedy przy prawach swoich konserwowani być mają, ale też według tychże praw naznaczoną pensyą do Skarbu wnosić powinni będą, za kwitami od Zwierzchności Zamkowej.

15to. Towarzystwo Wołoscy, mają od nas deklaracyą podpisaną która w sobie to ma, aby czynsze płacili według proporcji gruntu, od dziesięciny świnnej i owczej aby byli wolni; pszczelną jednak dziesięcinę aby dawali; pomilne do Złoczowa do Żółkwi, lub za mil dziesięć, aby brali na mile po groszy sześć, dalej zaś gdyby się trafiło jachać po groszy dziewięć dawać się im powinno. Pan Porucznik ma nimi zawiadować którzy z swoich dworzysk per medium tylko płacić ma czynszu, aby nad to nienaruszeni w niwczym byli, zalecamy, oprócz usługi gdy tego potrzeba bardzo wyciągać będzie jakiej koło domu, pola zaś i sianożęci na osiadłość ich, to jest na każde dworzysko we wszystkich wsiach, aby byli zarówno pomierzone, żeby jeden nadto, drugi mniej nie trzymali, zamek tego dojrzeć ma. Panu Kirszcie(?) za prawem Najasn[iejszego] Pana dworzysko w Biłkowcach jeżeli się staw zastawi, i młyn pobuduje odebrać na Skarb, a natomiast w Serwirowie taki grunt, dworzysko, pole, i sianożęć dać, jaki innym w pomierze przypadnie, ponieważ w Biłkowcach na końcu wsi objąwszy sobie dworzysko przyczynił sobie gruntu z pola do dworzyska tak wiele, na którym może być poddanych kilku, i mielnik przy tym pomieściły się, z osobna w Serwirowie na jednym dworzysku sam mieszka, a poddanych na nim siedmiu osadził.

16to. Kahał złoczowski według praw swoich i dawnych zwyczajów, coroczną elekcją wolną Kwartalnych swoich około Wielkiej Nocy czynić ma, bez najmniejszej Zamkowej przeszkody, albo wdawania się jakimkolwiek praetextem do niej, i aby co rok o tymże czasie insi zawsze obierani za Kwartalnych byli, krewnych ani braci z sobą na ten urząd nie wciągając, żeby tak przeszłoroczni następującym w drugi rok Kwartalnym z Percept, i Expens swoich rachunki czynili i oddawali, czego Rabin świeżo dla nich przywrócony serio doglądać powinien, i w małych rzeczach appellacyi do Zamku niedopuszczać.

17mo. Względem domów w rynku pogorzałych, gdzie się kto ma osadzać aby między żydowskiemi domami, i Chrześcijanie się przeplatano budowali, a to dla ratunku pewniejszego i prędszego od ognia strzeż Boże przypadkowego, ponieważ w niniejszym pogorzeniu, mała od Chrześcijan była pomoc ordynujemy.

18vo. Kwit z wykupionego srebra w skarbcu przed tym zastawionego aby był kahałowi złoczowskiemu nieodwłocznie oddany, także membram od pa[na] Wolskiego czyli rewers im dotąd zatrzymany ponieważ satisfakcyą uczynili aby im wrócony przykazujemy.

19no. Ludzie chrześcijańscy w winnicach żydowskich służący, aby nie byli pociągani do żadnej pańszczyzny, chyba tylko w jeden szabas, a to dla przeszkody robót po kotłach będących zabraniamy, względem zaś świąt uroczystych w które się ani Żydom, ani też ich czeladzi około robót pracować nie godzi, aby w tym prawa i dawne swoje zwyczaje zachowali, pod wielką karą na Zamek zakazujemy.

20mo. Rzeźnicy osobliwie Żydzi, co bydło biją powinni dawać każdy od siebie co rok dwa kamienie łoju, więc że jatek nie mają tedy się gospodarzom, pod których podsieniami mięso przedają opłacać muszą, zaczym ażeby im jatki przed Szkołą Żydowską, gdzie zdawna bywały pobudować postanawiamy gdyż tak może być augment do Skarbu i z łojów i z spłacenia od jatek.

21mo. Arendarze po miasteczkach i wsiach aby Poddanych trunkami nie obciążali, uboższemu nad złotych dziesięć, duższemu nad dwadzieścia aby nie dawali, etiam pod przepadkiem tego co by dał który nad to. Poddaństwo zaś aby zuchwałe nie było przeciw arendarzów, a bardziej Skarbowi Pańskiemu, albowiem się to trafia często że chłopi u swego arendarza we wsi za grosz nie weźmie gorzałki, albo innego trunku, a do arendarza miasta cudzego zajachawszy upija się, i bez pamięci do domu wracają czasem, i często trunki z sobą podwożą; takowi do niesieni do Zamkowej Zwierzchności, aby byli narzucaniem trunku proporcjonalnie, jednak ukarani, i tak jako zamek rozkaże nie nadto. Jest bowien rzecz pewna i nieodmienna, że Poddaństwo nie przychodzi do ruiny przez to, że dzień Panu odbędzie, albo powinność jaką pieniężną odda, ale przez to, że jak się zaleje chłop śmierdziuchą, bez pamięci, tym więcej bierze, i dawać każe, aż czasem nazbiera się sto złotych, pięćdziesiąt, ośmdziesiąt, etc. Wychodzi arendarzowi rok to Żyd potym za krowy za owce, i fanty etc. i zaraz wyniszczy człeka, że jak palec zostanie, i niemając się z czego trzymać musi uchodzić, a czasem i często Żydowi nie zapłaciwszy. Etim ponieważ najdują się po wsiach osobliwie między lasami leżących takowi Poddani, którzy na las jeden spuściwszy się, drwa, drzewa, instrumenta, chrosty, i naczynia gospodarskie, grabie, widła, koła, obody w pola na sprzedaż wywożą, a mało robią koło pola, za to mąki, krupy, chleby gotowe przywożą, takowi aby i od tego certum quantum arendarzowi swemu dawali, bo przez to arendarz miarki w swym młynie nigdy nie ma, i dla tego utyskują, żarn, stąp, nożnych, lub ręcznych aby nietrzymali, a którzy są odlegli od młynów, aby z tego suchą miarę dawali nakazujemy, i to kontraktami warować zlecamy.

22do. Miasteczko Jezierna przy powinnościach od lat trzech praktykowanych, i przy prawie, którym się zaszczyca, aby było przez zamek konserwowane i powinności w księdze kontraktowej opisane, aby tym porządkiem odbywali, jako i dotąd osobliwie szarwarki, porządkiem, tak bogaty jako i ubogi, i kto czym ma czy to do grobli, czy do zameczku koło wałów, i parkanów, ponieważ jest tak wielką spezą dla nieprzyjaciela erygowany, i wałami wysokiemi obwarowany, aby przecie porządnie był konserwowany. Zamek tego dozierać i przestrzegać ma, i jeżeli nie jest to affectualis aby do skutku przyszło.

23tio. Zrozumiawszy zaś iż ludzie w tym mieście, lepiej się mający po kilkadziesiąt dni orania, oprócz pomiaru zwyczajnego jako insi używają tylko sznur pola, albo dwa mając, po kilka kto więcej ziemi, niż chłop pańszczyznę robić Panu, gdy to Zamek odciął, i do powinnych Skarbowych pociągnął, dlatego też do zamieszania, i oporu niepłacenia czynszyków udali, tedy aby Zamek złoczowski pilnie tego dojrzał, aby tego nie było już w tymże miasteczku ratione okopów, które są między mieszczanami, bez żadnego prawa nie przyszła do skutku Ordynacya Pańska in Anno 1721mo dana; zlecamy, aby pomienione okopy wszystkie w pomiar poszły, a ludzie w tymże miasteczku znajdujący się, którzy gorzałki radzi z cudzych miast podwożą aby byli sowicie ukarani.

24to. Miasteczko Sasów lubo są przyubożsi, że jednak od czynszyków włożonych płacenia według prawa niewymawiają się tedy ordynujemy, ażeby prawa ich etc. wcale konserwując sami tylko mieszczanie sasowscy czynszu, albo daniny w prawie wyrażonej dawali co rok do Skarbu po złotemu i po groszy sześciu a którzy przy wałach, albo na wałach miejskiech osadzeni są; po groszy ośmastu co rok do Skarbu wnosili postanawiamy semel pro semper.

25to. Mielnicy folusze trzymający aby trzeci grosz arendarzowi dawali, i żeby każdy arendarz, lub jego szafarz tak tego dozierał jako i miarki zbożnej doziera.

26to. I w tym się dzieje arendarzom przeszkoda, że młynarze po swoich ojcach zostali, i rozrodzeni na jednym kamieniu mieści się ich kilku, jako to synowie zięciowie etc. przez co wielki dzieje się nieporządek, i ujma Skarbu, albowiem kłócą się lubo tygodniami dozierają, naprawy słusznej niemasz, bo co jeden naprawi, to drugi zepsuje. Druga że kiedy przy jednym kamieniu, znajdzie się osób kilka to darmo mielą i miarka arendarzowi upada. Trzecia iż tacy są mielnikami, co się na tym nieznają, co do mielnika należy, aż muszą otrzymać miroczników, gwoli czemu zleca się, aby Zamek w to wejrzał, żeby jeden w każdym młynie młynarz był, a drudzy oddaleni, jednak nie bez spłacenia, co komu z sukcessyi należy.

27mo. Mielnik Bieniowski, ponieważ ani prawa nie pokazał, ani zapisu na młyn i grunta, które asserit, że jego są własne, a tych ma na dni 40. sianożęć i kopań i folusz, tedy deklarujemy, aby połowica tej sianożęci do Zamku dla pastwiska koni zamkowych od niego odebrana była, ile kiedy i czynszu dotąd za dwa roki do Skarbu nie oddał.

28vo. Mielnik strutyński, i ten z dawnych czasów jako pater w inwentarzach Pa[na] Kozłowskiego rabiał po trzy dni pańszczyzny, i dwa wieprze karmił, teraz tylko po sz.[elągów?] na czynsze postanowiony, i tego oddać niechce, a pola między Gromadą i sianożęci w pomiar na dwa dni bierze, czego przedtym niemiewał, błotny brzeg przy tym osobliwy, i sad na łęgu trzyma tedy według należytości innych mielników Zamkowi postąpić z nim zlecamy.

29no. Wieś Pobocz i Kołtów, które trzyma Froim Rudnik wielce nieposłusznych ma ludzi, na których ustawicznie narzeka dzierżawca, osobliwie na Pobocz, że mając między sobą grunta i dworzyska puste, ani ludziom innym osiadać nie dopuszczają, ani z pustych gruntów nic nie płacą, i pańszczyzny w ten czas gdy każą, ale gdy się im podoba, nie odbywają aby Zwierzchność Zamkowa wejrzawszy w to, i swej woli, chłopom nie dopuszczając uskromiła ich, żeby należytości swoje, jako i drudzy odprawowali.

30mo. Podlipce i Płuhów nie mając żadnych stawów, lubo są w possesyi zastawnej sukcesorów nieboszczyka Jm. Pana Bomdecka(? - nieczyt.) jako zdawna odbywali szarwarki za dyspozycyją Zamkową, tak i teraz gdy Zamek potrzebować będzie, aby dwanaście dni odbywali do stawów lub do przepraw nakazuje się.

31mo. Stawy na spust przypadające z których corocznie beczkową rybę trzeba do Jarosławia wozić, jeśliby dobra które w arendowny possesyą poszły, do possesyi, których i podwody należą aby to w kontraktach obwarowane było, żeby Ichm. PP. possesorowie takowych podwód pod rybę do Jarosławia, lub do Lwowa nie bronili, ileby tego potrzeba była, których jak wiele dadzą za kwitem Zamkowym za każdą po zł. sześć bonifikacyą ze Skarbu mieć mają, ponieważ szarwarkami wywozić ich nie można, gdyż z folwarku Bieniowskiego, gdzie koni nie masz, wołmi taką podróż odprawiać trudno.

32do. Belcowe po miastach i miasteczkach według prawa należące ponieważ w tym dzieje się wielka ujma Skarbu, że roją i chowają i przed popisaniem wybierają; a to czynią dlatego, żeby ten co popisuje nie zastał, tylko siedm albo ośm pni więc aby się od tego odzwyczaili, i Skarbowi ujmy nie czynili, jeśli się to pokaże brać od nich i od piąci pni pszczoł ćwierć belca, a co nad dwoje albo troje, aby już belcowego nie dawali, które po groszy sześć naznaczone, czego ma Zwierzchność Zamkowa serio dojrzeć.

33tio. Podwody według inwentarza po złotych sześciu wybierane i płacone być powinny, te zaś które za pańszczyznę idą, połowica dni tylko się im za podróż wytrącać powinna a więcej ich nie obciążać.

34to. Dziesięcina owcza i świnna, aby od świnie w drugim roku będącej po groszy piętnaście dawano, a od prosiąt wcale nic nie wybierano. Od owiec zaś dwudziestu w pierwszym roku po jednej owcy, a w drugim po groszy sześciu oddawać Poddaństwo do Skarbu powinno.

35to. Motki które według dawnego zwyczaju połowice z Pańskiego włókna, a drugą z swego odprządać według wagi Poddaństwo powinno, aby szły zawsze simili cursu, a jeśli miasto opychania prosa, albo inszych robocizn dni zostawać będą na Poddaństwie, tedy wtenczas gdy im włókna z folwarku rozdadzą na przędzę już z swoich przydawać nie będą powinni.

36to. Szarwarki których co rok dwanaście odbywać wedłyg zwyczaju Poddaństwo powinno, ażeby dla ciężkości poddaństwa na żadne insze roboty, jako to młoćby, budowania, zwożenia zbóż, żniwa, kosy, albo jeżdżenia do lasów obracane i na nich wymuszane nie były.

37mo. Przy popisywaniu pszczoł, wielkie się fałsze znajdują, że Poddaństwo, aby na Skarb dziesięcina nie zachodziła umyślnie albo popom darują, albo na Cerkiew odkazują, albo też umyślnie do popowskich pasiek chowają, takowi przeświadczeni, aby cielesną karą byli okryci, i zakaz Nasz na zawsze obserwowali żeby żaden pszczoł i owiec popom nie dawał, ani za Cerkiew, ale drugiemu chłopu przedawszy pieniędzmi legacye wypłacane były.

38vo. I to zwyczaj wymyślny że Poddaństwo lepiej się mające osobliwie po wsiach synów swoich do szkół dają, aby potym popami byli, córki zaś za popów wydając za niemi owce i pszczoły w posagu dają, przez co się z posłuszeństwa i Poddaństwa powoli wyłamują. Zaczym Zwierzchności Zamkowej pilny dozór zlecamy, aby to po całej włości ogłoszono było żeby żaden z Poddanych osobliwie po wsiach synów swoich do popostwa akomodować, ani za diaków, i synów popowskich córek wydawać nie ważył się, gdyż ten kraj Ruski dość jest obfity, w córki i synów popowskich. Niech się pop u popa żeni, chłop u chłopa, a intrata Skarbu Pańskiego aby nie upadała.

39no. Folwark Olejowski, Młynowiecki, i Perepielnicki, choćby puszczone komu w arendę były; aby przez kontrakty napisane ekscypować je, do naprawy stawów, grobel, i zastawienia wody, według dyspozycyi Zamku Złoczowskiego.

40mo. Interes dóbr Najjaśni[ejszego] Królewica Jmci Pieniaki nazwanych z których rugowany jest Jmć. X.[iądz] Łomikowski Archidiakon Lwows[ki] Ritus Graeci lubo jego summa działem, między Królewicami Ichmciami wzajemnym powinna była być przeniesiona na dobra Najjaśn[iejszeg]o Królewica Jmć. Konstantyna, że jednakże Jm. P. Mikołaj Rola Janicki Podczaszy Inflans[ki] dał okazyą prawnej kłótni, i jego wpomienione dobra przez grodzką exekucyą reidukcyi, tedy do tych wkosztów, i szkodliwej dóbr pomienionych possesyi Pański Skarb należeć nie ma; ale to causa cautan refundere powinna, z samym zaś Jmć Xdzem Archidiakonem, tenże Jmć. Pan Podczaszy starać się będzie de mediis adaequatis, jako by te dobra z rąk Jmci windykowane być mogły.

A naostatek: Ponieważ się pokazało, że niemało Poddaństwa z różnych kluczów Dóbr Najjaśniejszego Dziedzica, pod inszę się władzą i protekcyą rozeszło przez co znaczne siedlisk opuszczenie nastąpiło; tedy z jakiej, i czyjej się to przyczyny stało, i z których miejsc, i jak wiele takich ludzi poszło, władzą Najjaśniejszego Dziedzica injungimus Ichmciom Panom Possesorom, aby takowych Poddanych, zwłaszcza dziedzicznych, i zdawna osiadłych należytym sposobem odszukali, odebrali, i do swoich siedlisk, albo gdzie się będzie Zamkowi zdało przywrócili, inaczej pod nagrodą szkód, i zapłaceniem tychże Poddanych według prawa pomienieni Skarbowi Najjaśniejszego Pana odpowiedać będą powinni.

(inicjały nieczytelne - MS.W.?)



Słownik wyrazów staropolskich i terminów łacińskich z niniejszego źródła


cum attinentus - przez pretensje / roszczenia
possesye - posiadania
Śrzodopoście - środek Wielkiego Postu
prowent - dochód / zysk
delacyje - doniesienia
in futurum - w przyszłości / na przyszłość
kluba - porządek / ryzy
ad interim - tymczasowo
melioracyja - poprawka / ulepszenie
intraty - dochód
percepta - wydatek / pieniądze na wydatek wzięte
expensa - wydatki / rozchody
dependencyja - zawisłość od czegoś
circumstancye - okoliczności
litieża - od litigo - procesy, kłótnie
pobereznik - gajowy
pomierne - podatek / danina od mierzenia (pobierany na targowiskach)
szarwark - obowiązkowe prace poddanych
clementia - łagodność / pobłażliwość
augeri - podwyższać się / wzrastać
kahał - gmina żydowska
extra ordynaryjne - nadzwyczajne
depaktacya - niesprawiedliwa opłata / łapówka
natura fundi -
legacya - tu: zapisana suma
ad aequatis mediis - w równej połowie?
natura fundi civilis -
pacholszczyzna - obciążenia wsi w dobrach opłatą na pachołków zamkowych
ab ultima Martii anni 1724 - od końca marca roku 1724
inclusive et punctualiter - ostatecznie i punktualnie
Ritus Graeci - obrządku greckiego
non abutuntur - nie nadużywać
per medium - po połowie
praetext - pretekst / pozór
membram - pergamin / kwit
kamień - staropolska miara, ok. 12,96 naszych kilogramów
augment - pomnożenie / powiększenie
etiam - także / tudzież
certum quantum - właściwa część
affectualis - pełne życzliwości i szacunku
sznur - staropolska miara, ok. 44,6 naszych metrów
ratione - względem
semel pro semper - raz na zawsze
folusz - maszyna do obrobki sukna
pater - ojciec
possesor - posiadacz / dzierżący czyjąś rzecz w posiadaniu
belcowe - danina od uli
serio - poważnie
simili cursu - podobnym biegiem
akomodować - tu: przystosowywać
ekscypować - wyłączać z czegoś / pomijać
reidukcya - tu: zmniejszenie
causa cautum refundere - ostrożne przywracanie do stanu pierwotnego
de mediis adaequatis - odpowiednimi środkami
injungimus - tu: nakazać



 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Komentarze
Brak komentarzy.
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl

dnd, d&d dungeons and dragons
 
Dodaj komentarz
Zaloguj się, żeby móc dodawać komentarze.
 
isa, dnd.rpg.info.plwotc, ogl


Copyright © Kazimierz Dajczak & Remigiusz Paduch; 2007-2020