Artykuł: Statystyki zgonów w Olejowie latach 1850-1865

Zestawienia dla całej parafii z obszerniejszymi uwagami opublikowaliśmy osobno, w artykule Statystyki zgonów w parafii Olejów w latach 1850-1865

W niniejszym tekście publikujemy proste statystyki zgonów dla zmarłych wyznania rzymsko-katolickiego - czyli Polaków - z wioski Olejów. Nie dysponujemy jeszcze takimi materiałami dla grekokatolików, więc nie są to dane dla całej wioski.

Nie jest to też praca naukowa. Jako amatorzy nie mamy takiej wiedzy ani aspiracji. Jedynie proste zestawienia liczb, które - mamy nadzieję - przybliżą naszym Czytelnikom realia, w jakich żyli i umierali nasi przodkowie.

W opisywanych przedziale czasowym 1850-1857 i 1859-1865 w rzymskokatolickiej populacji Olejowa przyszło na świat 286 dzieci, a zmarło 260 osób. Czyli w sumie miał miejsce niewielki przyrost (o 26 osób ). W poszczególnych latach bywało jednak i tak, że zgonów było więcej niż urodzeń. Najbardziej dramatyczny był rok 1855, który przyniósł wielką epidemię cholery. Liczba zgonów wśród rzymsko-katolickich Olejowian była 2 razy większa od liczby urodzeń (dla całej parafii te proporcje wynosiły nawet 2,5 razy). Temu wydarzeniu i ofiarom epidemii poświęcamy osobny artykuł.

rok 1850

ilość narodzin:

5

-

ilość zgonów:

5

rok 1851

ilość narodzin:

15

-

ilość zgonów:

10

rok 1852

ilość narodzin:

18

-

ilość zgonów:

8

rok 1853

ilość narodzin:

21

-

ilość zgonów:

27

rok 1854

ilość narodzin:

12

-

ilość zgonów:

12

rok 1855

ilość narodzin:

20

-

ilość zgonów:

41

rok 1856

ilość narodzin:

16

-

ilość zgonów:

23

rok 1857

ilość narodzin:

15

-

ilość zgonów:

6

rok 1858

ilość narodzin:

b.d.

-

ilość zgonów:

b.d.

rok 1859

ilość narodzin:

23

-

ilość zgonów:

20

rok 1860

ilość narodzin:

15

-

ilość zgonów:

13

rok 1861

ilość narodzin:

30

-

ilość zgonów:

18

rok 1862

ilość narodzin:

28

-

ilość zgonów:

14

rok 1863

ilość narodzin:

17

-

ilość zgonów:

17

rok 1864

ilość narodzin:

27

-

ilość zgonów:

25

rok 1865

ilość narodzin:

24

-

ilość zgonów:

21

OGÓŁEM:

286

260

Ja długo żyli XIX-wieczni Polacy z Olejowa? W podanej niżej tabeli i wykresie zestawiamy zmarłych według grup wiekowych. Aż 130 - czyli dokładnie połowę wszystkich zmarłych - stanowiły dzieci do czwartego życia (dla całej parafii te proporcje są nieco mniejsze i wynoszą 45,6%).

ZESTAWIENIE WIEKU ZMARŁYCH WYZNANIA RZYMSKO-KATOLICKIEGO Z OLEJOWA
DLA POSZCZEGÓLNYCH LAT Z PRZEDZIAŁU 1850-1857 i 1859-1865

WIEK:

RAZEM:

1850

1851

1852

1853

1854

1855

1856

1857

1858

1859

1860

1861

1862

1863

1864

1865

poniżej 1 roku

75

2

6

-

9

7

3

5

2

b.d.

3

3

10

7

4

7

7

1-4 lat

55

-

2

2

4

3

9

6

2

b.d.

6

4

3

2

4

5

3

5-14 lat

16

-

-

1

1

-

3

3

-

b.d.

2

2

2

-

-

2

-

15-24 lat

19

-

1

1

-

-

8

2

-

b.d.

2

-

-

1

-

1

3

25-34 lat

13

-

1

-

6

-

-

2

-

b.d.

1

-

-

1

-

2

-

35-44 lat

18

1

-

1

1

-

2

-

-

b.d.

-

3

-

2

2

2

4

45-54 lat

18

1

-

-

1

1

7

1

-

b.d.

-

-

1

-

3

2

1

55-64 lat

18

1

-

1

-

-

4

1

1

b.d.

2

-

1

1

2

4

-

65-74 lat

23

-

-

2

4

-

5

3

-

b.d.

3

1

1

-

2

-

2

75-84 lat

4

-

-

-

1

1

-

-

1

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

od 85 lat

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

1

OGÓŁEM (BEZ ROKU 1858):

260

5

10

8

27

12

41

23

6

b.d.

20

13

18

14

17

25

21

I DODATKOWY WYKRES, POKAZUJĄCY PROPORCJE POSZCZEGÓLNYCH GRUP WIEKOWYCH W OGÓLNEJ LICZBIE ZMARŁYCH

Na co umierali ówcześni Olejowianie? W tabeli poniżej możecie zobaczyć zestawienie wszystkich przyczyn zgonów, tak jak je zapisali olejowscy księża. Niektóre mogą być różnymi określeniami tych samych chorób. W innych z kolei pod tymi samymi, ogólnikowymi terminami, mogą kryć się różne choroby.

W poniższym zestawieniu są trzy wypadki śmiertelne. Zabicie przez upadające drzewo (18 letni młodzieniec z Olejowa, w czerwcu 1859), utonięcie w kąpieli (21-letni Olejowianin, w sierpniu 1851 roku) i bardzo dziwny wypadek - zaduszenie przez owcę (5-letnia dziewczynka w lipcu 1864 roku). W tym ostatnim wypadku było prowadzone urzędowe śledztwo przez prefekturę ze Zborowa

ZESTAWIENIE PRZYCZYN ZGONÓW ZMARŁYCH WYZNANIA RZYMSKO-KATOLICKIEGO Z OLEJOWA
W LATACH 1850-1857 i 1859-1865.

PRZYCZYNA ZGONU

RAZEM:

1850

1851

1852

1853

1854

1855

1856

1857

1858

1859

1860

1861

1862

1863

1864

1865

Cholera

28

-

-

-

-

-

28

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Debilitas / Debilitas a partu [słabość od urodzenia]

22

-

1

-

2

1

1

-

1

b.d.

2

2

5

2

1

3

1

Convulsiones [drgawki / konwulsje]

20

-

2

-

3

3

1

1

1

b.d.

1

-

2

3

-

2

1

Consumptio [wycieńczenie / wyniszczenie]

17

-

3

2

3

1

-

2

-

b.d.

2

2

-

2

-

-

-

Angina

15

-

1

-

-

-

-

2

-

b.d.

-

4

7

1

-

-

-

Desenteria [czerwonka / biegunka]

14

-

-

-

-

-

3

7

1

b.d.

-

-

1

-

-

-

2

Tussis [kaszel]

12

2

-

-

-

-

-

2

-

b.d.

2

-

-

-

2

4

-

Hectica pulmonum [? gorączka trawiąca płuc?]

11

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

5

5

1

Typhus [tyfus]

10

-

-

1

2

-

-

-

-

b.d.

3

2

1

-

-

-

1

Infantilis [? dosł. "dziecięca" - ale jaka?]

8

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

1

2

5

Hydropsia / Hydrops [puchlina wodna]

7

1

-

-

1

-

1

1

-

b.d.

-

-

-

1

-

1

1

Febris nervosa [gorączka z konwulsjami]

6

-

-

1

5

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Inflamatio pulmonum [zapalenie płuc]

6

-

-

-

-

-

1

1

-

b.d.

-

1

-

2

1

-

-

Senectus [ze starości]

6

-

-

-

1

-

-

1

1

b.d.

-

-

-

-

1

-

2

Coclus [koklusz]

5

-

-

1

4

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Colica [kolka]

5

-

-

-

3

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

1

-

1

Hectica [? gorączka trawiąca?]

5

-

-

1

1

-

1

-

1

b.d.

-

-

-

-

1

-

-

Phtysis [suchoty]

5

-

-

-

-

1

2

-

-

b.d.

-

-

-

-

2

-

-

Asthma [astma]

4

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

1

-

-

1

1

Febris [gorączka]

4

-

-

-

-

-

1

2

1

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Gastritis [nieżyt żołądka]

4

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

4

Pneumonia [zapalenie płuc]

4

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

4

-

Variola [ospa prawdziwa]

4

-

-

-

-

4

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Vermes [robaki]

4

-

1

-

1

-

-

1

-

b.d.

-

-

-

1

-

-

-

Scrophuli / Scrophulosa [skrofuły / gruźlica węzłów chłonnych]

3

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

2

-

-

-

1

-

-

Tuberculosa [gruźlica]

3

-

-

-

-

-

1

1

-

b.d.

-

-

1

-

-

-

-

Apoplexia [udar mózgu / wylew]

2

-

-

-

-

-

-

1

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

1

Attrisis / Attresis [? artroza / zwyrodnienie stawów?]

2

-

-

-

-

-

1

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

Debilitas senilis [uwiąd starczy]

2

-

-

1

-

1

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Diarhea [biegunka]

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

2

-

-

-

-

-

-

Febris calida [gorączka przewrotna]

2

-

-

1

1

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Ordinaria [z przyczyn naturalnych]

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

2

-

-

-

-

-

-

Paralisis [paraliż]

2

1

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

-

-

Paralisis pulmonum [paraliż płuc]

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

1

-

Agna suffecavit [zaduszenie przez owcę]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

1

-

Caries [próchnica]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

Dolor capitis [ból głowy]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

1

-

-

E parta [przy porodzie]

1

1

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Ex deficili partu [z trudnego porodu]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

1

-

Ex infelici partu [z nieszczęśliwego porodu]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

-

-

Febris partunelis [gorączka porodowa]

1

-

1

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Gangrena

1

-

-

-

-

1

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

In sylva ex lepsu arboris [w lesie przez upadek drzewa]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

Inflamatio [zapalenie]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

1

-

-

-

-

-

Scarlatina [szkarlatyna]

1

-

-

-

-

-

-

1

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Suffocatus in aqua balneando [utopienie w czasie kąpieli w wodzie]

1

-

1

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

OGÓŁEM (BEZ ROKU 1858):

260

5

10

8

27

12

41

23

6

0

20

12

18

15

17

25

21