Traktat między Austrią a Rosją o wytyczeniu nowej linii granicznej, po zaborze przez Rosję w 1809 roku Kraju Tarnopolskiego, jako nagrody za "pomoc" w wojnie napoleońskiej Francji i Księstwa Warszawskiego z Austrią.

Tekst został przetłumaczony z języka francuskiego przez jedną z naszych Użytkowniczek - której niniejszym administratorzy strony chcieliby gorąco podziękować.

Nazwy geograficzne podaliśmy w już polskim brzmieniu, według map topograficznych z początków XX wieku. Kilku nie udało się odnaleźć na mapach, choć wszystkie nazwy tworzyły czytelną w terenie linię - być może chodziło o jakieś karczmy lub niewielkie folwarczki, w XX wieku już nie istniejące.

---

[źródło: "Recueil manuel et pratique de Traités, Conventions et autres Actes Diplomatiques sur lesquels sont établis: les relations et les rapports existant aujourd'hui entre les divers états souverains du globe, depuis l'année 1760 jusqu'a l'epoque actuelle". Par le Baron Ch. de Martens et le Baron Ferd. de Cussy. Tome second. Leipzig, F. A. Brockhaus, 1846].


AUSTRIA I ROSJA
Akt odstąpienia i rozgraniczenia, podpisany we Lwowie w dniach od 7 do 19 marca 1810


Art. I.
JCM Cesarz Austrii, król Węgier i Czech, i imieniu swoim i jego potomków i spadkobierców oddaje i pozostawia JCM Cesarzowi Wszechrosji, jego potomkom i spadkobiercom, na wieczyste użytkowanie, ze wszystkimi prawami, własnościami i majątkami całą część dawnej Galicji zawartej w linii, która idąc od granic Rosji to jest od Gniezdiczna, rozciąga się tak, aby granice niżej wymienionych miejsc stanowiły granicę pomiędzy oboma tymi cesarstwami.

Dla Rosji tymi miejscami są: Kobyła i Berezowica Mała w okręgu Tarnopol; Dytkowce, Mszaniec, Horodyszcze, Nosowce, Nesterowce, Kokutkowce, Isypowce, Seredyńce, Worobijówka i Cebrów w okręgu Złoczów; Dołżanka, Domamorycz, Zabojki i Chodaczków Wielki w okręgu Tarnopol; Denysow, Iszczków i Rosochowaciec, Siemikowce, Rakowiec, Sosnów, Sokołów i Chatki, Sokolniki, Złotniki, Noworolka(*), Laskowki(*) i Burkanów, Hajworonka, Wiśniowczyk, Zarwanica, Sapowa, Kujdanów, Bobulińce, Bielawińce, Petlikowce Stare w okręgu Brzeżany; Zielona, Dźwinogród, Podzameczek, Trybuchowce, Jazłowiec, Duliby, Żnibrody i Beremiany w okręgu Zaleszczyki; oraz od ujścia Strypy obok Beremian linia demarkacyjna biegnie wzdłuż Dniestru aż do dawnej granicy z Rosją.

Dla Austrii tymi miejscami są: Gontowa, Wertełka, Neterpińce, Bzowica, Serwery, Białkowce, Ostaszowce, Jezierna w okręgu Złoczów; Pokropiwna, Kozłów, Lubianewka(*), Dmuchawiec, Słobódka, Horodyszcze, Płotycza, Teofipółka, Słoboda Złota, Uwsie, Małowody, Białokrynica, Michałówka, Popławy, Kutuzów, Gniłowody, Mądzielówka i Kurdwanówka w okręgu Brzeżany; Przewłoka, Żurawińce, Rakomysz, Nagórzanka, Buczacz, Żyznomierz, Soroki, Leszczańce, Rusiłów, Skomorochy, Potok Złoty, Sokulec i Hubin w okręgu Zaleszczyki, i od Beremian austriacka linia demarkacyjna biegnie po prawej stronie Dniestru wzdłuż biegu tej rzeki aż do dawnej granicy.

Gdyby przypadkiem granica któregoś z nienazwanych w powyższym wyliczeniu miejsc, dlatego, że są bardziej oddalone, dotykała tej linii lub ją przekraczała, rozumie się przez się, że to miejsce będzie uważane za graniczne, tak, jak gdyby zostało wymienione.

Art. II.
Wyspy Dniestru mające należeć do jednej lub drugiej potęgi będą określone linią rzeki, lub jej torem, to znaczy leżące po lewej stronie linii rzeki należeć będą do JCM Cesarza Wszechrosji wszystkie zaś po jej prawej stronie do JCM Cesarza Austrii.

Art. III.
Swobodna żegluga po Dniestrze będzie w dalszym ciągu możliwa, niedozwolone będzie jednak, aby w jakikolwiek sposób naruszała ona wzajemne zarządzenia celne, tak wprowadzone lub mające być wprowadzonymi, z wyjątkiem koniecznym przybijania do brzegu i bezpieczeństwa żeglugi, jak również holowania statków, które będzie swobodne po obu stronach rzeki. Co się tyczy rozporządzeń odnoszących się do przekraczania granicy przez poddanych obu mocarstw, zachowają one moc z wyjątkiem wymienionego wyżej przypadku.

Art. IV.
Wobec pragnienia obu wysokich układających się stron do uczynienia wszystkiego, co może przyczynić się do ustalenia granicy wzdłuż terytoriów scedowanych niniejszym traktatem, aby usunąć w przyszłości wszelkie trudności i spory, przez to samo pragnienie dobrostanu wzajemnych poddanych, stanowi się, że jeśliby który mieszkaniec miasta, osady, wsi lub przysiółka po obu stronach Dniestru, na całej długości, gdzie rzeka ta stanowi granicę między dwoma cesarstwami, według nowej linii demarkacyjnej, posiadał na przeciwnym brzegu jakąś własność zależną od terytorium danego miasta, osady, wsi lub przysiółka, będzie obowiązany się jej pozbyć w myśl przepisów, które zostaną wprowadzone w tym celu przez oba wysokie cesarskie trybunały i zatwierdzone przez formalną deklarację obu rządów tak, aby nikt nie mógł powoływać się na ich nieznajomość; wiadomym jest, że po upływie ustalonego czasu nikt nie będzie mógł przechodzić z jednego brzegu na drugi w celu wypasu bydła, uprawy pól i prac na polach i łąkach, które by przy nim pozostawały.

Art. V.
Ponieważ część okręgu tarnopolskiego, sąsiadująca z okręgiem złoczowskim od strony majątku Załoźce, jest uboga w drewno, dozwolone będzie mieszkańcom okręgu tarnopolskiego, jak również scedowanym częściom okręgów złoczowskiego i brzeżańskiego swobodnie kupować i eksportować drewno budowlane i opałowe z lasów należących do Załoziec. W tym celu władza austriacka udzieli paszportów za opłatą zgodną z taryfą z dnia 15 marca 1805. Rozumie się przez to, ze kupno może się odbywać jedynie za zgodą właściciela ziemskiego i zgodnie z prawem o wodach i lasach określającym czas wycinki.

Art. VI.
Tytuły szlacheckie, archiwa i mapy scedowanych obszarów będą przekazane w ciągu dwóch miesięcy od daty wymiany ratyfikacji niniejszego traktatu.

Art. VII.
Sądy którym podlegają obszary i terytoria scedowane, znajdujące się poza granicami tych terytoriów, wszelkie zdeponowane sumy, pupilarne czy inne, nie zajęte sądownie na rzecz osoby mieszkającej również na terenie scedowanym, innymi słowy, wszystkie uznane za należące do nowych poddanych JCM Cesarza Wszechrosji przejdą w posiadanie sądów ustanowionych na terytorium scedowanym. To samo dotyczy wszystkich aktów miejscowych, tytułów cywilnych, czyli wszystkich, na których opiera się własność i prawo osób. Zostaną one przekazane w oryginale, tam, gdzie to możliwe lub w przeciwnym razie w potwierdzonych odpisach oddelegowanemu do tego przedstawicielowi rządu, w celu potwierdzenia w kancelariach sądów rosyjskich.

Art. VIII.
Bezzwłocznie zostanie powołana komisja, złożona z odpowiedniej ilości oficerów sztabu z każdej ze stron dla sporządzenia dokładnej mapy nowej granicy oraz jej opisu topograficznego, umieszczenia słupów granicznych i wyrysu kątów wcięcia w ten sposób, aby nie stanowiło to podstawy do wątpliwości, podważenia ani utrudnienia; jeśli chodzić będzie o postawienie znaku granicznego zniszczonego na skutek jakiegokolwiek incydentu i podczas rozgraniczania napotkałby się jakiś obszar ziemi stanowiący przedmiot sporu pomiędzy właścicielami ziemskimi lub sąsiadującymi ze sobą gminami, a spór ten byłby w trakcie procesu, rzeczony teren zostanie podzielony na dwa; jedna część będzie dołączona do posiadłości JCM Cesarza Wszechrosji, druga zaś do posiadłości JCM Cesarza Austrii, króla Węgier i Czech. Prawa wzajemne stron nie zastaną przez to w żaden sposób naruszone, strony będą mogły swobodnie kontynuować proces przed tymi samymi sądami do których będzie on przypisany oraz dochodzić sądownie decyzji w drodze odwołania i apelacji w sądach wyższej instancji w zależności od miejscowości sądu pierwszej instancji po nowym podziale. Wyroki będą obowiązywać wzajemnie obie strony bez względu czy wydające je sądy będą rosyjskie czy austriackie. Tak uczyniony opis, należycie sprawdzony na przeznaczonych dla obu stron egzemplarzach podpisanym zostanie z jednej i drugiej strony przez przynajmniej jednego pełnomocnika z każdego trybunału najwyższego i będzie uważany, jakby został słowo po słowie zapisany w niniejszym traktacie.

Art. IX.
Zajęcie wzajemne nowej linii podziału nastąpi natychmiast po podpisaniu opisu nowych granic przez pełnomocników, zgodnie z zawartością punktu ósmego niniejszego traktatu.

Art. X.
Ratyfikacja niniejszego traktatu, etc.


Przypisy od redakcji:
(*) nie odnaleziono na mapie