Księża z Załoziec - XX wiek
Dodane przez Remek dnia Lipca 23 2012 20:35:36

ZAŁOZIECCY KAPŁANI W XX WIEKU



Dla XX wieku nie mamy już ksiąg kościelnych. Spis księży załozieckich zestawiliśmy ze schematyzmów kościelnych Archidiecezji Lwowskiej i innych dostępnych źródeł.

Niniejszy artykuł został uaktualniony w maju 2021 roku.

Serdeczne podziękowania otrzymuje Pan Zbigniew Bosakowski





PROBOSZCZOWIE:



1) 1900-1904 Jarosz Zygmunt, ur. 1855, przyjął święcenia kapłańskie 1 sierpnia 1880 we Lwowie.

Z artykułu prasowego (Wiadomości Kościelne w "Gazecie Lwowskiej" Nr 110 z 15 maja 1898) można się dowiedzieć, że konkurs na to stanowisko został rozpisany do końca czerwca 1898, a tymczasowym administratorem kuria zamianowała ks. Józefa Czarkowskiego. Jednak w księgach kościelnych pierwsza wzmianka o księdzu Zygmuncie Jaroszu jako proboszczu pojawia się dopiero w 1900 roku. Zmarł w Załoźcach 23 grudnia 1918 roku.

Podpis księdza Zygmunta Jarosza
na liście z 1910 roku.


Załoźce 1910
(kliknij żeby obejrzeć)


NN ksiądz 1916-1917
Nieznany z nazwiska kapłan, sfotografowany przy kościele w Trościańcu Wielkim
z grupą parafian i austriackich i niemieckich żołnierzy w 1915 lub 1916 roku.

Nie jest to na pewno trościaniecki ksiądz Stanisław Władyka,
być może to załoziecki proboszcz, ksiądz Zygmunt Jarosz?


2) 1921 Kwiatkowski Stanisław Ignacy, administrator parafii, ur. 1880, święcenia kapłańskie 1910. W roku 1911 był wikariuszem w Buczaczu. W latach 1912-1914 był wikariuszem w Złoczowie. W czasie I wojny światowej był deportowany do Rosji. W roku 1922 był administratorem w Świrzu (dekanat Świrz), a od roku 1924 proboszczem tamże, co najmniej do 1938 roku, gdy kończą się dostępne schematyzmy duchowieństwa. Mógł pełnić tam posługę także w czasach II wojny światowej, ale tu już nie mamy źródeł.

3) 1922-1932 Rachalski Gerhard, ur. 1875, święcenia kapłańskie 1906, od 18 marca 1932 roku był proboszczem w Gołogórach

ksiądz Gerard Rachalski
Ksiądz proboszcz Gerhard Rachalski


4) 1932-1945? Gajewski Kazimierz Bazyli ur. 9 marca 1891, święcenia kapłańskie 1916. W roku 1924 był administratorem, a od roku 1925 proboszczem w Rakowcu (dekanat Tarnopol). Od 1932 był proboszczem w Załoźcach. W roku 1935 "in commeatu" - poza parafią, czasowo przebywał wtedy w Instytucie Sierot w Drohowyżu, administratorem parafii załozieckiej był ksiądz Emil Fiałkowski)

ksiądz Kazimierz Gajewski
Ksiądz proboszcz Kazimierz Gajewski


Zmarł po wojnie w Bojkowie, 22 kwietnia 1947 roku, według informacji nadesłanych nam przez Czytelników - w wyniku wypadku. Przyczyną śmierci było zatrucie czadem z niesprawnego pieca.



Grób księdza Kazimierza Gajewskiego na cmentarzu w Bojkowie
- fotografia of Pana Zbigniewa Bosakowskiego

(kliknij żeby powiększyć)




WIKARIUSZE / KOOPERATORZY:



Nominalnie wikariuszami załozieckimi byli także księża ekspozyci z Trościańca Wielkiego i Milna, dopóki w tych wioskach nie ustanowiono osobnych parafii. Zdecydowaliśmy się jednak nie umieszczać ich na tym spisie, poza księdzem Tytusem Zajączkowskim, który był w Załoźcach wcześniej, zanim jeszcze powstała ekspozytura w Milnie.

1897-1902 Zajączkowski Tytus wikariusz w Załoźcach i ekspozyt w Milnie, ur. 1872, przyjął święcenia kapłańskie 14 lipca 1895 roku we Lwowie. Jako nowowyświęcony kapłan 17 sierpnia 1895 mianowany kooperatorem w Przemyślanach (dekanat Swirz). 19 maja 1897 przeniesiony z Przemyślan do Załoziec. W kwietniu 1902 przeniesiony jako ekspozyt do Żabiniec (dekanat Czortków). W roku 1904 był wikariuszem w Bełzie.

przed 1902 Krupiński Karol, ur. 1867, przyjął święcenia kapłańskie 3 lipca 1898 we Lwowie. Jako nowowyświęcony kapłan, 12 sierpnia 1898 mianowany kooperatorem w Budzanowie (dekanat Czortków). W sierpniu 1902 przeniesiony z Załoziec do Tłustego (dekanat Jazłowiec). W roku 1904 był wikariuszem w Rodatyczu (dekanat Gródek). W kwietniu 1904 przeniesiony do Czernielowa Mazowieckiego ad Kozowa (dekanat brzeżański). Pod koniec życia był ekspozytem w Tarnoszynie (dekanat Bełz). Zmarł 20 lutego 1918.

1902-1904 Bodarski Józef, ur. 1871, przyjął święcenia kapłańskie 4 lipca 1897. Jako nowowyświęcony kapłan 12 sierpnia 1897 mianowany kuratorem w Złoczowie. 12 sierpnia 1898 przeniesiony ze Złoczowa do Tłustego (dekanat Jazłowiec). W sierpniu 1902 przeniesiony z Tłustego do Załoziec. W lipcu 1904 przeniesiony z Załoziec do Kochawiny (dekanat stryjski).W roku 1924 był proboszczem w Łukowcu Wiszniowskim (dekanat Dolina).Na tej placówce duszpasterskiej pracował do śmierci. Zmarł we Lwowie 11 lutego 1932.

1904 Oprzędkiewicz Władysław, ur. 1876, świecenia kapłańskie 1900. Przed rokiem 1904 był wikariuszem w Busku, w styczniu 1904 przeniesiony z Buska do Brodów, w sierpniu 1904 przeniesiony do Załoziec. W tym samym roku 1904 (listopad) przeniesiony z Załoziec do Bełza. W lipcu 1905 przeniesiony z Bełza do Lwowa, do kościoła św. Marcina. W roku 1924 był kanonikiem i katechetą we Lwowie - w Gimnazjum nr 2 (Szajnochy) i w szkole powszechnej przy ul. Kochanowskiego.

1905-1908 Zaleśny Stanisław, ur. 1865, święcenia kapłańskie 1892. Przed rokiem 1905 był wikariuszem w Buczaczu, w listopadzie 1905 przeniesiony do Załoziec. W marcu 1909 przeniesiony z Załoziec do Kłodna Wielkiego ad Żółtańce (dekanat Żółkiew). W roku 1924 był proboszczem w Witkowie Nowym (dekanat Busk). Była to jego ostatnia placówka duszpasterska. Zmarł 10 stycznia 1929.

ks. Stanisław Zaleśny, wikariusz rzymskokatolicki w Załoźcach, był też prezesem założonej w listopadzie 1908 polskiej "Spółki oszczędności i pożyczek w Załoźcach", stowarzyszenia z nieograniczoną poręką ["Gazeta Lwowska" z 10 stycznia 1909, Nr 6].

1909-1910 Kawecki Stanisław, ur. 1877, święcenia kapłańskie 1903. W roku 1904 był wikariuszem w Dolinie. W marcu 1909 był administratorem w Tartakowie (dekanat Bełz), przeniesiony jako kooperator do Załoziec. W sierpniu 1910 przeniesiony z Załoziec jako ekspozyt do Iwanówki ad Trembowla. W roku 1935 był rezydentem i kapelanem Sióstr w Niepokalanek w Jazłowcu (dekanat buczacki). W schematyzmie duchowieństwa na rok 1939 jego zapisany jako emerytowany proboszcz w Machnówku (dekanat Bełz), na stałe mieszkający w Poznaniu przy ulicy Marynarskiej 7.

1910 Sowiński Kazimierz, ur. 1883, święcenia kapłańskie 1909, poprzednio ekspozyt kooperator w Kałuszu (dekanat Dolina), w sierpniu 1910 przeniesiony do Załoziec, w latach 1923-1938 był administratorem, a potem proboszczem w Barszczowicach (dekanat lwowski).

1912-1915 Jasiński Jan, ur. 1887, święcenia kapłańskie 1912. Załoźce były jego pierwszą placówką duszpasterską. W roku 1917 był wikariuszem w Kochawinie (dekanat Stryj). W latach 1922-1934 był ekspozytem a potem proboszczem w Tucznie (dekanat Świrz). W latach 1935-1938 był proboszczem w Sokołówce (dekanat Świrz).

1922-1926 stanowisko wikariusza nieobsadzone (w schematyzmach tylko sam proboszcz Rachalski i zapis kooperatorzy - 1 vacat)

1927 Matłowski Wincenty, ur. 1891, święcenia kapłańskie 1923. W roku 1924 był katechetą w Skolem (dekanat Stryj). W roku 1925 był kooperatorem w Jazłowcu. W latach 1928-1929 był proboszczem w Burakówce (dekanat Jazłowiec). W latach 1930-1931 mieszkał w Krakowie, jako kapłan bez przydziału (in commeatu). W w roku 1932 był wikariuszem w Złoczowie. W latach 1934-1936 znów był kapłanem bez przydziału i mieszkał we Lwowie. W latach 1937-1938 mieszkał jako kapłan rezydent w parafii Zimna Woda (dekanat Gródek).

1928 Strzemecki Władysław, ur. 1870, święcenia kapłańskie 1893. Prawdopodobnie nie pochodził z archidiecezji lwowskiej, bo przed 1923 rokiem nie występuje w lwowskich schematyzmach duchowieństwa. W latach 1923-1924 był administratorem w Koszlakach (dekanat Skałat). W roku 1925 był administratorem w Horoźance (dekanat Konkolnica). W roku 1927 był proboszczem w Burakówce (dekanat Jazłowiec). W latach 1929-1930 był administratorem w parafii Wiesenberg (dekanat Żółkiew). W roku 1931 był administratorem w Bruckental (dekanat Bełżec). Od roku 1932 był administratorem w Ludwikówce, dekanat Gliniany. Była to jego ostatnia placówka duszpasterska. Zmarł we Lwowie 21 lutego 1938.

1929-1930 Dudzik Jan, ur. 1876, święcenia kapłańskie 1900 w diecezji Bukaresztańskiej, w roku 1925 był wikariuszem w Brzozdowcach (diecezja Świrzska). W roku 1927 był wikariuszem w Chorostkowie (dekanat Trembowla). We wrześniu 1928 jako wikary z Chorostkowa przeniesiony na administratora do Kluwiniec. (dekanat Trembowla). W sierpniu 1930 przeniesiony z Załoziec na administratora do Oknian (dekanat Stanisławów). Od września 1932 był administratorem w Medyniu (dekanat Skałat). W roku 1934 był katechetą w szkole mieszanej w Bursztynie (dekanat Konkolnica). W latach 1935-1938 był katechetą w szkole męskiej i w prywatnym gimnazjum w Kałuszu.

1930 Nawalaniec Józef , ur. 10.VII.1899, święcenia kapłańskie 1923. W roku 1924 był wikariuszem w Janowie ad Trembowla. W sierpniu 1925 przeniesiony z Janowa ad Trembowla do Chorostkowa (dekanat Trembowla). W roku 1926 przeniesiony z Chorostkowa do Ottyni (dekanat Stanisławów). We wrześniu 1927 przeniesiony z Ottyni do Biłki Szlacheckiej (dekanat Lwów). We wrześniu 1928 przeniesiony z Biłki Szlacheckiej do Świrza. W roku 1930 przeniesiony ze Świrza do Sasowa (dekanat Złoczów). W sierpniu 1930 przeniesiony z Sasowa do Załoziec. W roku 1931 był kapłanem bez przydziału (nullo munere ecclesiastico fungentes). W roku 1932 był wikariuszem w Lubaczowie. We wrześniu 1932 przeniesiony z Lubaczowa do Cieszanowa (dekanat Lubaczów). W marcu 1933 przeniesiony z Cieszanowa do Magierowa (dekanat Żółkiew). W roku 1835 był już wikariuszem w Kaczanówce (dekanat Skałat). W sierpniu 1935 przeniesiony z Kaczanówki do Mikuliniec (dekanat Trembowla). We wrześniu 1937 przeniesiony z Mikuliniec do Mostów Wielkich (dekanat Bełz). W listopadzie 1937 jako były kooperator z Mostów Wielkich otrzymał urlop roczny. W spisie duchowieństwa lwowskiego z roku 1938 już nie figuruje.

1931 Staniszewski Zygmunt, ur. 1905, święcenia kapłańskie 1928. W latach 1929-1930 był katechetą w szkole mieszanej w Dunajowie (dekanat Brzeżany). W roku 1932 był administratorem w Rodatyczach (dekanat Gródek) i otrzymał przeniesienie na wikariusza do Tarnopola. W roku 1934 był wikariuszem w Ottyni (dekanat Stanisławów). W latach 1935-1936 był wikariuszem w Bełzie. W latach 1937-1938 był administratorem w Woronowie (dekanat Jazłowiec).

1932, 1935Fiałkowski Emil, magister teologii, ur. 1905, święcenia kapłańskie 1932. Tuż po wyświęceniu mianowany kooperatorem w Załoźcach. W latach 1934-1935 był administratorem w Berezowicy Małej (dekanat Tarnopol). W sierpniu 1935 przeniesiony na administratora do Załoziec, na miejsce czasowo nieobecnego ks. proboszcza Kazimierza Gajewskiego. W marcu 1936 mianowany administratorem w Demni (dekanat Stryj), z obowiązkami katechety i kapelana w zakładzie im. hr. Skarbka w Drohowyżu. W roku 1937 był katechetą w szkole dla chłopców Brodach Od 1938 roku był wikariuszem w Kopyczyńcach (dekanat czortkowski) i katechetą w tamtejszej szkole męskiej.

ksiądz Emilian Fiałkowski
Ksiądz Emilian Fiałkowski


1934-1936 Wasyl Bronisław, ur. 1911, święcenia kapłańskie 1934, Załoźce były jego pierwszą placówką kanoniczną. Skierowano go tutaj w sierpniu 1934. Od sierpnia 1936 roku wikariusz w Bóbrce (dekanat Świrz). W marcu 1938 mianowany administratorem w Bóbrce. Od 1939 roku do 4 kwietnia 1944 administrator parafii Adamy (dekanat Busk).

Po wojnie najpierw osiedlił się w diecezji przemyskiej. W latach 1944-1945 był administratorem w Racławicach koło Niska (powiat niżański). Później przeniósł się do diecezji lubelskiej, ale tu nie mamy danych o miejscach pełnienia posługi kapłańskiej. W latach 1957-1958 był proboszczem w parafii Kijany, diecezja Lublin, o innych parafiach nie wiemy. Zmarł w 1982 roku. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Racławicach, gmina Nisko.

1935-1937 Eberl Józef, magister teologii, ur. 1908, święcenia kapłańskie 1934. Po wyświęceniu mianowany wikariuszem w Gołogórach (dekanat Złoczów). We wrześniu 1937 przeniesiony z Załoziec na administratora do Bednarowa (dekanat Dolina).

1937-1945 Bajer Franciszek, ur. 14 listopada 1911 w Podwołoczyskach, święcenia kapłańskie 1937, ekspozyt w Reniowie. Załoźce były jego pierwszą placówka kanoniczną. Został tu mianowany kooperatorem we wrześniu 1937 roku. Od listopada 1939 skierowany do Reniowa (pierwszy stały kapłan reniowski).W czasie wojny kapelan Armii Krajowej i organizator konspiracyjnego harcerstwa. W lutym 1945 przeżył napad banderowców na swój dom, w którym ledwo uniknął śmierci.

ksiądz Franciszek Bajer
ksiądz Franciszek Bajer


Dodatkowe informacje o kapłanie z Reniowa zamieścił w swojej książce "W dolinie Seretu" Władysław Łuciów:

"Ks. Franciszek Bajer urodził się w 1911 roku w Podwołoczyskach nad rzeką Zbrucz, powiat Skałat, województwo tarnopolskie, w rodzinie kolejarskiej. Ukończył szkolę powszechną, a następnie kontynuował naukę w gimnazjum w Tarnopolu. We Lwowie odbył studia w Seminarium Duchownym. Po wyświęceniu otrzymał pracę w charakterze wikariusza w parafii Załoźce, gdzie proboszczem był ks. kan. Kazimierz Gajewski. W listopadzie 1939 roku został skierowany do Reniowa w celu obsługi kościoła filialnego dla wiernych z tej okolicy. Tymczasowo, wraz z matką, zamieszkał w domu Wiktorii Procyk (parafia nie zdążyła wybudować plebanii). Był patriotą. Z narażeniem życia wykonywał wiele zadań w strukturach podziemnych. Kiedy organizowała się Armia Krajowa (AK), dokonywał zaprzysiężenia żołnierzy. Organizował harcerstwo Szarych Szeregów, przyjmował przyrzeczenia od harcerzy i został kapelanem obwodu AK dla powiatu Zborów. Nosił pseudonim "Szymon". Chował wszystkich Polaków pomordowanych przez ukraińskich bandytów z UPA i niemieckich zbrodniarzy. Ściśle współpracował ze strukturami AK w Załoźcach, Zborowie i Tarnopolu. Posiadał radioodbiornik (a nawet dwa!), za co groziła śmierć ze strony Gestapo. Był doskonale zorientowany co się dzieje na frontach świata. Aktywnie uczestniczył w organizowaniu struktur wywiadu AK.

Po wojnie osiadł w diecezji wrocławskiej. Od roku 1951 był administratorem parafii Przeworno (powiat Strzelin). Od roku 1957 był administratorem, a potem proboszczem parafii Bystrzyca Kłodzka (powiat kłodzki). Pracował tam do śmierci. Zmarł 10 października 1986, pochowany na cmentarzu komunalnym w Bystrzycy Kłodzkiej.

grudzień 1939-1944? Pyznar Franciszek, ur. 1891, święcenia kapłańskie 1916 w Krakowie. W roku 1924 był wikariuszem w Brzeżanach. W latach 1928-1939 był administratorem w Litiatynie, dekanat Brzeżany. Po przybyciu do parafii Załoźce był wikariuszem załozieckim i ekspozytem w Białogłowach.

W 1928 roku w Białogłowach, dzięki zabiegom ks. Gerarda Rachalskiego, proboszcza z Załoziec, został wybudowany kościół filialny, zgodnie z projektem Wawrzyńca Dayczaka. Inne źródła przesuwają czas budownictwa tutejszej świątyni na 1908 rok. Po wybuchu II wojny światowej doszło jednak do nominacji stałego duszpasterza dla Białogłów. Na pierwszego i jak się wydaje jedynego łacińskiego administratora prafialnej ekspozytury w Białoglowach został mianowany ks. Franciszek Pyznar. Prawdopodobnie tam stale rezydował. Udzielał ślubów, chrzcił i chował tylko mieszkańców wiosek Białogłowy i Neterpińce - z lat 1940-1943 nie zachował się żaden zapis jego aktywności duszpasterskiej w Załoźcach.

Po wojnie osiadł w diecezji wrocławskiej. Od 1946 roku był administratorem w parafii Rogoźnica (powiat Świdnica). To jest rok oficjalnego zatwierdzenia, bo pracował tam już od 1945 roku. W grudniu 1945 przejął, wykorzystywany dotąd przez niemieckich mieszkańców, kościół w Goczałkowie. Poświęcił go i nadał mu tytuł Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Goczałków był do 1968 roku kościołem filialnym, podległym parafii w Roboźnicy. Ksiądz Pyznar pracował w tej parafii do 1954 roku. Później - 1954-1957? - dokładnych dat nie jesteśmy pewni - był proboszczem parafii św. Hieronima w Bytomiu Odrzeńskim. Od roku 1957 był administratorem parafii Wińsko (powiat Wołów). Była to jego ostatnia placówka duszpasterska. Jako kapłan emeryt i były administrator parafii Wińsko zmarł 30 listopada 1970.




REZYDENCI:



1904-1906 Banach Jan, ur. 1857, święcenia kapłańskie 1881. 24 września 1881 mianowany wikariuszem w Kałuszu (dekanat Dolina). W sierpniu 1882 przeniesiony z Kałusza do Mikołajowa (dekanat Stryj). W roku 1885 był wikariuszem w Rohatynie. 31 stycznia 1886 przeniesiony z Rohatyna do Baworowa (dekanat Tarnopol). W roku 1887 był wikariuszem w Łopatynie (dekanat Busk). 8 sierpnia 1887 przeniesiony z Łopatyna do Bolechowa (dekanat Dolina). 9 marca 1889 przeniesiony z Bolechowa do Brzeżan. 6 sierpnia 1889 przeniesiony z Brzeżan do Jezierny. 2 lipca 1890 jako kooperator w Jeziernie mianowany tymczasowym administratorem tamże. 10 grudnia 1890 przeniesiony z Jezierny na wikariusza ekspozyta w Słobódce ad Buczacz. W roku 1893 był administratorem w Chomiakówce (dekanat Czortków). 23 marca 1893 otrzymał instytucję kanoniczną na probostwo w Sołotwinie (dekanat Stanisławów). 30 października 1896 po rezygnacji z probostwa w Sołotwinie został wikariuszem w Trembowli. 12 sierpnia 1897 przeniesiony z Trembowli do Waręża (dekanat Bełz). Pod koniec życia mieszkał w Załoźcach jako "deficjent" - czyli z powodu złego stanu zdrowia nie pełnił już posługi kapłańskiej. Zmarł 27 marca 1907.

1907-1915 Piątkowski Marceli, kapłan emeryt, ur. 1845, święcenia kapłańskie 1872. W roku 1875 był administratorem w Konkolnikach. 14 czerwca 1875 mianowany wikariuszem kościoła archidiecezjalnego we Lwowie. Pod koniec życia, jako emerytowany proboszcz w Olesku, rezydował w Załoźcach. Zmarł w marcu 1920.




KAPELANI SIÓSTR MIŁOSIERDZIA:



1882-1917 Stanisław Matraś, ur. 1838 w Biłgoraju, święcenia kapłańskie 1860. Był wikariuszem w Krzeszowie nad Sanem. Brał aktywny udział w ruchu podziemnym i przygotowaniu powstania styczniowego. W lutym 1863 aresztowany przez Moskali i zesłany na Sybir, gdzie stracił zdrowie. W roku 1881 uwolniony z zesłania udał się do Galicji i od 1882 osiadł w Załoźcach jako kapelan Sióstr Miłosierdzia. Pod pseudonimem opublikował kilka książek ze swoich wspomnień z czasów przed powstaniem i syberyjskiego zesłania. Zmarł w Załoźcach 11 lutego 1917 r.

ksiądz Stanisław Matraś
ksiądz kapelan Stanisław Matraś


ksiądz Stanisław Matraś
ksiądz kapelan Stanisław Matraś około 1913 roku


O księdzu Stanisławie Matrasiu opublikowaliśmy na naszej stronie osobny artykuł, tu jest link

Późniejsi kapelani Sióstr Miłosierdzia, jak np. w roku 1925 ksiądz Sylwester Januszkiewicz i w roku 1937 ksiądz Leon Ornatowski byli już zapisywani pod Trościańcem Wielkim. Zapewne rezydowali właśnie tam, a nie w Załoźcach.




DODATEK - ZAŁOZIECKA SŁUŻBA KOŚCIELNA:



organiści

1938-1943 Naróg Wojciech


Podpis Wojciecha Naroga
jako świadka ślubu w Załoźcach, koniec lat 30-tych.



Urodzony w r. 1883 w Trościańcu Wielkim, syn Wincentego i Marii zd. Drozd. W latach 1922-1927 (i być może dłużej, ale tu nie mieliśmy źródeł) pracował jako organista w Olejowie. Przed rokiem 1933 zmienił parafię, lecz nie wiemy, czy przeniósł się od razu do Załoziec.

zakrystianie / kościelni

1938-1943 Kreis Jan


Podpis Jana Kreisa
jako świadka ślubu w Załoźcach, koniec lat 30-tych.






DODATEK - INFORMACJE O PARAFII:



Dodatkowe informacje ze schematyzmów duchowieństwa i innych źródeł.

Załoźce - miasto ufundowane w 1547 roku przez Jana Kamienieckiego. Kościół murowany pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny, poświęcony w 1638 roku, zrujnowany w czasie wojny i odbudowany w roku 1925.

Honorowymi patronami parafii byli właściciele majątku ziemskiego Załoźce. W schematyzmie duchowieństwa archidiecezji lwowskiej z roku 1905 - zapisano ich ogólnie jako "spadkobiercy ś.p. Włodzimierza hrabiego Dzieduszyckiego". Schematyzmy z lat 1926-1939 wymieniają jako patronkę Marię Cieńską.

Schematyzm duchowieństwa z roku 1905 podaje, że w kościele załozieckim znajdowały się wszystkie księgi metrykalne od 1654 roku. Schematyzm z roku 1926 zawiera smutną wiadomość "Metric. combustae" - księgi metrykalne spaliły się / spłonęły. Zapewne w czasie I wojny światowej. Z kolei w schematyzmie z roku 1936 jest informacja "Metric. reconstructae ab a. 1890" - czyli że część ksiąg (od roku 1890) została odtworzona. Być może z kopii dla kurii lwowskiej? Niestety, te najstarsze i najcenniejsze księgi przepadły bezpowrotnie. Istniały tylko w jednym egzemplarzu. W XVII i XVIII wieku nie sporządzano jeszcze kopii dla kurii.

Liczba dusz rzymskokatolickich w parafii Załoźce:

w roku 1904 - 8.324 (w tym 1.630 w Załoźcach, 356 w Białogłowach, 32 w Blichu, 30 w Czystopadach, 152 w Ditkowcach, 376 w Gontowie, 106 w Hnidawie, 86 w Horodyszczu, 1.420 w Milnie, 46 w Mszańcu, 138 w Neterpińcach, 85 w Niszkowcach, 94 w Nosowcach, 205 w Nowosiółce, 450 w Obarzańcach, 20 w Panasówce, 136 w Podbereźcach, 339 w Ratyszczu, 398 w Reniowie, 225 w Seretecu, 1.720 w Trościańcu Wielkim, 82 w Wertełce, 83 w Zagórzu i 115 w Zarudziu.

Później, po utworzeniu nowych parafii i przejściu do nich części wiernych liczba dusz objętych posługą załozieckich księży znacznie się zmniejszyła. Trochę ludzi zabrały także wojenne lata 1914-1920. Niestety, na razie nie możemy tych liczb prześledzić, bo w naszych źródłach jest luka - i następny schematyzm pochodzi dopiero z 1925 roku i opisuje stan na rok 1924..

w roku 1924 - 3.280

w roku 1925 - 3.339 (w tym 1.527 w Załoźcach, 450 w Białogłowach, 21 w Blichu, 32 w Czystopadach, 102 w Neterpińcach, 39 w Panasówce, 132 w Podbereźcach, 355 w Ratyszczu, 566 w Reniowie z Nowosiółką, 105 w Seretecu i 40 w Zagórzu z Niżkowcami).

w roku 1935 - 3.898 (w tym 1.790 w Załoźcach, 480 w Białogłowach, 33 w Blichu, 47 w Czystopadach, 121 w Neterpińcach, 43 w Panasówce, 144 w Podbereźcach, 395 w Ratyszczu, 661 w Reniowie z Nowosiółką, 134 w Seretecu i 50 w Zagórzu z Niżkowcami).

w roku 1938 - 4.074

Schematyzm z 1905 roku podaje, że oprócz kościoła załozieckiego do parafii należały poświęcona w roku 1889 kaplica Sióstr Miłosierdzia, murowane kościoły w Trościańcu Wielkim i Milnie oraz trzy kaplice publiczne - w Gontowie, Horodyszczu i Obarzańcach. W następnych latach część z tych świątyń przeszła do nowoutworzonych parafii. Schematyzm z 1936 roku oprócz macierzystego kościoła parafialnego w Załoźcach wymienia tylko kaplicę Sióstr Miłosierdzia i poświęconą w 1928 roku kaplicę publiczną w Białogłowach.

W latach trzydziestych przy parafii działały Bractwo Różańcowe i Trzeci Zakon Świętego Franciszka. Schematyzm duchowieństwa z 1939 roku wymienia dodatkowo Katolickie Stowarzyszenie Kobiet, Katolickie Stowarzyszenie Mężów, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej.

Wizytacje kanoniczne w Załoźcach:
14 czerwca 1901
4 września 1910 (ksiądz biskup sufragan Bandurski)
Ostatnia wizytacja kanoniczna miała miejsce w 1928 roku, na razie nie znamy daty dziennej.




WYKORZYSTANE ŹRÓDŁA:


- Catalogus universi venerabilis cleri saecularis et regularis Archidioecesis Leopoliensis rit. lat. pro Anno Domini MCMV. Exhibetur status Archidioecesis ad diem 1. Januarii 1905, quo schematismus typo mandatus extitit. Leopoli. Impressum in typographia catholica Josephi Chęciński. 1905.

- Schematyzm Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z Mapą Diecezji i dodatkiem Spisu Polskich Parafji i Polskiego Duchowieństwa w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Opracował Zygmunt Adam Czernicki. Wydanie pierwsze (Stan z 1 stycznia 1925 r.). Kraków. Wydaniem i Nakładem Polskiego Instytutu Wydawniczego Z. A. Czernickiego Kraków.

- Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini. MCMXXVI. Leopoli. Sumptibus Curiae Metropolitanae Ritus Latini 1926.

- Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini. MCMXXXVI. Leopoli. Sumptibus Curiae Metropolitanae Ritus Latini 1936.

- Schematismus Archidioecesis Leopolinsis Ritus Latini. MCMXXXVIII. Leopoli. Sumptibus Curiae Metropolitanae Ritus Latini. 1938

- Schematismus Archidioecesis Leopoliensis ritus latini. MCMXXXIX. Leopoli. Sumptibus Curiae Metropolitanae Ritus Latini 1939.

- Kronika szkoły w Załoźcach, prowadzona przez Stefanię Spittal

- Władysław Łuciów: W dolinie Seretu. Młodzież polska w walce z UPA 1939-1945. Wałbrzych 2006, brak informacji o wydawcy

- Gazeta Lwowska, numery czasopisma z różnych lat (i tam najczęściej rubryka: Wiadomości Kościelne).




Zasięg terytorialny parafii rzymskokatolickich Olejów i Załoźce. Kolor ciemnozielony - granice parafii Olejów od 1850 roku. Jasnozielono zaznaczono Perepelniki, które włączono do parafii olejowskiej dopiero w 1924 roku. Kolor różowy - granice parafii Załoźce w II połowie XIX wieku. W XX wieku jej obszar znacznie się zmniejszył - niektóre miejscowości odeszły do nowoutworzonych parafii Trościaniec Wielki, Milno, Obarzańce, Berezowica Mała. Zaznaczyliśmy te ubytki czerwonymi liniami.


zasięg parafii rzyskokatolickich Olejów i Załoźce
(kliknij żeby powiększyć)