Statystyki zgonów w Białokiernicy w latach 1850-1865
Dodane przez Remek dnia Lipca 26 2009 17:36:56

Zestawienia dla całej parafii z obszernymi uwagami opublikowaliśmy osobno, w artykule Statystyki zgonów w parafii Olejów w latach 1850-1865

W niniejszym tekście publikujemy proste statystyki zgonów dla zmarłych wyznania rzymsko-katolickiego - czyli Polaków - z wioski Białokiernica. Nie dysponujemy jeszcze takimi materiałami dla grekokatolików, więc nie są to dane dla całej wioski.

Nie jest to też praca naukowa, jako amatorzy nie mamy takiej wiedzy ani aspiracji. Jedynie proste zestawienia liczb, które - mamy nadzieję - przybliżą naszym Czytelnikom realia, w jakich żyli i umierali nasi przodkowie.

W opisywanych przedziale czasowym 1850-1857 i 1859-1865 w rzymskokatolickiej populacji Białokiernicy przyszło na świat 101 dzieci, a zmarło 88 osób. Czyli w sumie przyrost o ok. 20%. Największe różnice między urodzeniami a zgonami przyniósł rok 1855 (czas wielkiej epidemii cholery) gdy liczba zmarłych była 4 razy większa od liczby nowonarodzonych. Procentowo jest to dużo więcej niż proporcje dla całej parafii (tam było 2,5 razy), gorzej wypadła tylko Bzowica (gdzie ilość zmarłych w wymienionym roku była 9,5 razy większa od urodzeń). W realnych liczbach jednak nie były to straty tak duże - odwrotnie niż dla rzymskokatolickich Olejowian. I chyba ówczesnym Białokierniczanom żyło się lepiej niż w pozostałych wioskach olejowskiej parafii. Przyrost ludności należał tu do najwyższych.

rok 1850

ilość urodzeń:

4

-

ilość zgonów:

3

rok 1851

ilość urodzeń:

7

-

ilość zgonów:

4

rok 1852

ilość urodzeń:

9

-

ilość zgonów:

4

rok 1853

ilość urodzeń:

5

-

ilość zgonów:

4

rok 1854

ilość urodzeń:

4

-

ilość zgonów:

4

rok 1855

ilość urodzeń:

3

-

ilość zgonów:

12

rok 1856

ilość urodzeń:

6

-

ilość zgonów:

8

rok 1857

ilość urodzeń:

4

-

ilość zgonów:

4

rok 1858

ilość urodzeń:

b.d.

-

ilość zgonów:

b.d.

rok 1859

ilość urodzeń:

10

-

ilość zgonów:

12

rok 1860

ilość urodzeń:

10

-

ilość zgonów:

6

rok 1861

ilość urodzeń:

6

-

ilość zgonów:

5

rok 1862

ilość urodzeń:

7

-

ilość zgonów:

2

rok 1863

ilość urodzeń:

7

-

ilość zgonów:

6

rok 1864

ilość urodzeń:

8

-

ilość zgonów:

3

rok 1865

ilość urodzeń:

11

-

ilość zgonów:

11

OGÓŁEM:

 

101

 

 

88


Ja długo żyli XIX-wieczni Polacy z Białokiernicy? W podanej niżej tabeli i wykresie zestawiamy zmarłych według grup wiekowych. Zgony dzieci do czwartego roku życia stanowią 43,2% ogółu zmarłych. Też dużo - niestety, taka to była epoka - ale jednak lepiej niż w porównaniu do średniej z całej parafii (tam było to 45,6%) czy Olejowa (aż 50%). Polskim Białokierniczanom umierało mniej małych dzieci i, jak wspomniano wyżej, chyba żyło im się tu lepiej.

ZESTAWIENIE WIEKU ZMARŁYCH WYZNANIA RZYMSKO-KATOLICKIEGO Z BIAŁOKIERNICY
DLA POSZCZEGÓLNYCH LAT Z PRZEDZIAŁU 1850-1857 i 1859-1865

WIEK:

RAZEM:

1850

1851

1852

1853

1854

1855

1856

1857

1858

1859

1860

1861

1862

1863

1864

1865

poniżej 1 roku

28

2

2

-

3

-

-

1

1

b.d.

3

2

3

1

3

1

6

1-4 lat

10

-

-

-

-

1

-

3

-

b.d.

-

3

-

-

1

1

1

5-14 lat

6

-

-

2

-

-

1

1

1

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

15-24 lat

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

25-34 lat

4

-

-

-

-

-

2

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

-

1

35-44 lat

10

-

1

-

-

-

2

1

2

b.d.

2

-

-

-

-

-

2

45-54 lat

7

-

-

-

-

1

4

1

-

b.d.

-

-

-

-

-

1

-

55-64 lat

14

1

1

2

-

2

2

1

-

b.d.

2

-

2

-

1

-

-

65-74 lat

6

-

-

-

1

-

1

-

-

b.d.

2

-

-

-

1

-

1

75-84 lat

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

od 85 lat

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

1

-

-

-

-

-

OGÓŁEM (BEZ ROKU 1858):

88

3

4

4

4

4

12

8

4

b.d.

12

6

5

2

6

3

11


I DODATKOWY WYKRES, POKAZUJĄCY PROPORCJE POSZCZEGÓLNYCH GRUP WIEKOWYCH W OGÓLNEJ LICZBIE ZMARŁYCH



Na co umierali ówcześni Białokierniczanie? W tabeli poniżej możecie zobaczyć zestawienie wszystkich przyczyn zgonów, tak jak je zapisali olejowscy księża. Niektóre mogą być różnymi określeniami tych samych chorób. W innych z kolei pod tymi samymi, ogólnikowymi terminami, mogą kryć się różne choroby.

W poniższym zestawieniu nie ma wypadków śmiertelnych. Był za to - prawdopodobnie - jeden przypadek samobójstwa. W lutym 1865 przy zgonie dorosłego, żonatego mieszkańca Białokiernicy jest dziwny zapis "Suspendisse laqueo" - czyli (o ile wierzyć słownikowi) "powieszenie się na powrozie".

ZESTAWIENIE PRZYCZYN ZGONÓW ZMARŁYCH WYZNANIA RZYMSKO-KATOLICKIEGO Z BIAŁOKIERNICY
W LATACH 1850-1857 i 1859-1865.

PRZYCZYNA ZGONU

RAZEM:

1850

1851

1852

1853

1854

1855

1856

1857

1858

1859

1860

1861

1862

1863

1864

1865

Tussis [kaszel]

9

1

-

-

-

-

-

1

-

b.d.

2

3

-

-

1

1

-

Cholera

7

-

-

-

-

-

7

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Hectica [? gorączka trawiąca?]

7

-

-

-

1

1

3

-

1

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

Debilitas / Debilitas a partu [słabość od urodzenia]

6

-

2

-

-

-

-

-

1

b.d.

-

-

1

-

1

-

1

Convulsiones [drgawki / konwulsje]

5

1

-

-

1

-

-

1

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

1

Infantilis [? dosł. "dziecięca" - ale jaka?]

5

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

1

4

Coclus [koklusz]

4

-

-

-

2

-

-

-

-

b.d.

-

-

2

-

-

-

-

Consumptio [wycieńczenie / wyniszczenie]

4

-

-

1

-

1

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

1

-

1

Debilitas senilis [uwiąd starczy]

4

1

-

1

-

-

-

-

-

b.d.

1

1

-

-

-

-

-

Desenteria [czerwonka / biegunka]

4

-

-

-

-

-

-

1

1

b.d.

2

-

-

-

-

-

-

Febris [gorączka]

4

-

1

1

-

-

-

2

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Inflamatio pulmonum [zapalenie płuc]

4

-

-

-

-

-

-

2

-

b.d.

1

-

1

-

-

-

-

Phtysis [suchoty]

4

-

-

1

-

1

-

-

1

b.d.

-

-

1

-

-

-

-

Typhus [tyfus]

4

-

-

-

-

-

1

-

-

b.d.

2

1

-

-

-

-

-

Angina

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

2

-

-

Asthma [astma]

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

1

Hectica pulmonum [? gorączka trawiąca płuc?]

2

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

1

-

Tuberculosa [gruźlica]

2

-

-

-

-

-

1

1

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Defectus virium [brak sił życiowych]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

1

Diarhea [biegunka]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

1

-

-

-

-

-

Ex infelici partu [z nieszczęśliwego porodu]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

1

-

-

-

Ex frigore [? z zimna? / z dreszczy?]

1

-

-

-

-

1

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Hydropsia / Hydrops [puchlina wodna]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

1

-

-

-

-

-

-

Paralisis [paraliż]

1

-

1

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

-

Paralisis pulmonum [paraliż płuc]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

1

Senectus [ze starości]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

1

-

-

Suspendisse laqueo [powieszenie się na powrozie]

1

-

-

-

-

-

-

-

-

b.d.

-

-

-

-

-

-

1

OGÓŁEM (BEZ ROKU 1858):

88

3

4

4

4

4

12

8

4

b.d.

12

6

5

2

6

3

11