Olejów w statystykach okręgu złoczowskiego
Dodane przez Remek dnia Lipca 17 2009 22:54:43
Bardzo dziękujemy Panu Henrykowi Stojanowskiemu za nadesłanie tego materiału.
[źródło: Bronisław Sokalski: Rys geograficzno-statystyczny złoczowskiego okręgu szkolnego: wraz z dokładnym opisem poszczególnych miejscowości obu powiatów (złoczowski i brodzki). Nakładem Towarzystwa Pedagogicznego, 1885]
Olejów, (urząd pocztowy) wieś o 32 Km. na wschód Złoczowa, położona w kotlinie nad potokiem Łopuszanka. Zabudowania wiejskie leżą częścią w dolinie potoku, częścią porozrzucane na stokach wzgórz, które kotlinę otaczają. Wzgórza te, pokryte są lasem: w stronie północnej czysta dębina, w stronie południowo wsch., południowo zach. i wschodniej lasy liściaste, przeważnie bukowe lub mieszane z osiką, brzozą i grabem; w lasach olejowskich założono przed 25 laty kulturę świerka.
Środkiem obszaru wiedzie z południa ku północy gościniec krajowy, zbudowany w r. 1882 między Zborowem a Załoścami. Grunta orne częścią czarnoziemne, częścią gliniaste; gospodarki rolne we dworze płodozmienne, w gminie pięciopolowe; z płodów polnych sieją przeważnie żyto i pszenicę, dwór uprawia chmiel na przestrzeni 2,5 morga. Podnieść należy, że włościanie korzystają z prowadzonej wzorowo gospodarki. rolnej we dworze, bowiem niektórzy używają lepszych narzędzi rolniczych, posiadają poprawne pługi, exterpatory, młynki i sieczkarnie, a od lat kilku poczęli siać konicz i sadzić kartofle, zatem naśladując gospodarkę dworską przechodzą do gospodarowania płodozmiennego.
Jakkolwiek miejscowość ta posiada bardzo mało łąk, jednakowoż chów bydła we wsi dość staranny; we dworze bydło rasy Vogelenderskiej ze Saksonii i rasy holenderskiej; przytem zasługuje na uwagę chów owiec, których dwór posiada 1500 sztuk.
Sadownictwo obecnie podupadło; dawniej były tu sady rozległe, dobrze utrzymane; natomiast rozwinęło się pszczelnictwo. Dwór posiada pasiekę o 200 pniach a w gminie jest przeszło 1000 pni, wszystkie w ulach ramowych, tak zwanych ”ulach Towarzystwa”, przytem gospodarkę pszczelnę prowadzą postępowo.
Przemysł: wapniarka, młyn przy stawku, (który zalewa Łopuszanka na granicy Olejowa z Białokiernicą); trzy sklepy, olejarnia; z rzemieślników 5 kowali, 5 stelmachów, kilku szewców, mularzy i tkaczy, którzy wyrabiają piękne i trwałe werety kolorowe. Gmina posiada kasę pożyczkową z kapitałem zakładowym 306 złotych reńskich.
Zwierzyna leśna a niemiej ptactwo błotne i polne, doznaje szczególniejszej opieki obecnego właściciela Olejowa, Kazimierza hr. Wodzickiego; pominąwszy troskliwy dozór nad sarnami, wspomnieć należy, że dla utrzymania w tych stronach kuropatw i przepiórek założono umyślnie tak zwane remizy, (okopane wśród pól miejsca, zarosłe małymi krzakami) a każdego roku w jesieni łowią siecią po 150 par przepiórek i 50 par kuropatw, które w osobnym budynku, przez całą zimę bywają karmione, a z wiosną rozwożone na pola do remiz.
Kapelanią łacińską uposażył r. 1758 Stefan Błędowski, regimentarz wojsk polskich. W r. 1848 Michał hr. Starzeński zbudował nowy kościół pod wezwaniem św. Michała i pierwotną fundacją powiększył. Kościół wznosi się na Wysokiem wzgórzu w str. płd. zabudowań. Naprzeciw drzwi kościelnych, znajduje się wkopany w ziemię ruski krzyż kamienny, z ruskim nieczytelnym napisem, jak niesie podanie pochodzi on z XVI wieku. Parafia gr. kat. w miejscu; we wsi są dwie cerkwie; murowane p. w. św. Mikołaja i mniejsza cerkiew drewniana.
Sąd powiatowy w Zborowie o 19 Km.
Szkoła etatowa, założona w r. 1858, do której na 260 uzdatnionych uczęszcza 114 dzieci posiada pasiekę szkolną, i szkółkę drzew owocowych, 60 szczep., 100 płonek. Powierzchnia ogrodu szkolnego 28,77 ara. Język wykładowy polski i ruski. Przy szkole zaprowadzono przed kilku laty kurs rolniczy dla starszej młodzieży, który przyczynia się do podniesienia rolnictwa i chowu bydła.
Wedle podań miejscowych, Olejów był niegdyś miasteczkiem. W północnej stronie wsi leżą grunta orne Na Sklepach zwane, na których odkryto ślady odosobnionych piwnic sklepionych. W stronie wschodniej, na wyniosłem wzgórzu, na tak zwanej Ślepakowej górze, znajduje się okop, jak mówią, ślad dawnego zamku (prawdopodobnie dworek myśliwski króla Jana III.). Olejów należał do dóbr Sobieskiego, który w lasach tamtejszych polował (ostatnią razą na wiosnę r. 1682, w czasie objazdu dóbr swoich). Okoliczne wsie, wraz z Olejowem, tworzyły osobny klucz olejowski. Wieś Harbuzów (Habuzów), leżącą w kluczu olejowskim, nadał w r. 1663 Sobieski, podówczas chorąży koronny, Gregorem Tomat, w nagrodę usług, ze wszystkimi pożytkami, prawem dożywotniem.
Statystyczne:
Liczba ludności 1613; z tych obrządku rzymskokatolickiego 607, greckokatolickiego 964, izraelitów 41; umie czytać 341.
Obszar wsi = 2227 Ha., w 2972 parcelach gruntowych.
Gmina posiada: 741 Ha. roli, 119 Ha. łąk i ogrodów, 85 Ha. pastwisk 52 Ha. lasu. Dochód = 4052 złotych reńskich ; podatek 727 złotych reńskich. Dwór posiada: 725 Ha. roli, 136 Ha. łąk i ogrodów, 99,5 Ha. pastwisk, 202 Ha. lasu. Dochód = 3474 złotych reńskich; podatek = 789 złotych reńskich
W gminie liczono: 188 koni, 351 szt. bydła, 250 owiec, 158 szt. trzody chlewnej; we dworze; 100 koni, 206 szt. bydła, 1448 owiec, 34 szt. trzody chlewnej.